Phì đại tuyến tiền liệt uống lá gì? 12 thuốc nam an toàn và hiệu quả

Ngày càng có nhiều nam giới mắc phì đại tuyến tiền liệt tìm đến các bài thuốc nam để điều trị. Một số bài thuốc nam chữa phì đại tuyến tiền liệt có thể làm giảm các triệu chứng như đi tiểu thường xuyên, buồn tiểu gấp, tiểu rắt… Bài viết dưới đây sẽ thảo luận về vấn đề phì đại tuyến tiền liệt uống lá gì, sử dụng thảo dược nào để hỗ trợ kiểm soát bệnh và hỗ trợ sức khỏe tuyến tiền liệt.

Có nên sử dụng các bài thuốc nam để chữa phì đại tuyến tiền liệt không?

Hiện nay, việc sử dụng các bài thuốc nam chứa các loại thảo dược tự nhiên như trinh nữ hoàng cung, mã đề, trà xanh, cây náng hoa trắng, cây xạ đen… có thể hỗ trợ làm giảm triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt. Một số loại thảo dược có tác dụng kháng viêm nhẹ, lợi tiểu, hỗ trợ cải thiện tiểu tiện cho nam giới mắc phì đại tuyến tiền liệt nhẹ.

Bài thuốc nam chữa phì đại tuyến tiền liệt có thể hỗ trợ trong điều trị phì đại tuyến tiền liệt, nhưng không phải là phương pháp chính và không nên lạm dụng. Người bệnh nên kết hợp giữa y học hiện đại và y học cổ truyền dưới sự theo dõi của bác sĩ, nhằm mang lại hiệu quả điều trị tối ưu và an toàn nhất.

Phì đại tuyến tiền liệt uống lá gì?

Các cây thuốc nam chữa phì đại tuyến tiền liệt được dân gian truyền tai nhau sử dụng phổ biến là: (1)

1. Lá trinh nữ hoàng cung

Trinh nữ hoàng cung là loại cây bụi có nguồn gốc từ Địa Trung Hải và Trung Á. Trong dân gian, lá trinh nữ hoàng cung thường dùng để tăng lưu lượng nước tiểu ở nam giới, hỗ trợ điều trị phì đại tuyến tiền liệt lành tính.

Chứa nhiều hoạt chất sinh học như alkaloid, lycorin… trinh nữ hoàng cung có tác dụng kháng viêm, giảm đau, hỗ trợ hệ thống miễn dịch… và cải thiện các triệu chứng như tiểu khó, tiểu nhiều lần ở nam giới mắc phì đại tuyến tiền liệt lành tính.

Cây lá và hoa của cây trinh nữ hoàng cung.

2. Lá mã đề 

Cỏ mã đề mọc dại khắp nơi và thường được coi là loại cây gây hại. Tuy nhiên, trong y học cây mã đề chứa nhiều hợp chất có thể hỗ trợ giảm viêm, cải thiện tiêu hóa và thúc đẩy chữa lành vết thương. Đặc biệt, chiết xuất mã đề đã được nghiên cứu trên chuột bạch, có khả năng cải thiện phì đại tuyến tiền liệt lành tính.

3. Lá trầu không

Lá trầu không theo truyền thống được sử dụng vì đặc tính kháng khuẩn, chống viêm và chống oxy hóa. Loại lá này cũng có thể giúp cải thiện tiêu hóa, giảm hôi miệng và hỗ trợ điều trị các bệnh về đường hô hấp cũng như là thành phần trong bài thuốc nam trị phì tuyến tiền liệt.

Hydroxychavicol (HC) – hoạt chất được chiết xuất và tinh chế từ lá trầu không, có khả năng ức chế sự phát triển và tăng sinh tế bào ung thư tuyến tiền liệt thông qua quá trình tạo ra ROS trong tế bào PC-3.

4. Lá trà xanh

Trà xanh có đặc tính kháng khuẩn và kháng vi-rút, giúp bảo vệ và phòng ngừa nhiễm trùng bàng quang. Đối với những người đàn ông bị phì đại tuyến tiền liệt, việc đi tiểu thường khó khăn và nước tiểu còn sót lại có thể bị ứ đọng và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Các nghiên cứu cho thấy rằng việc tiêu thụ trà xanh thường xuyên có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI).

Khoa học hiện đại cũng nghiên cứu và phát hiện, nam giới mắc phì đại tuyến tiền liệt uống 500-100mg hỗn hợp chiết xuất trà xanh và trà đen có thể cải thiện lưu lượng nước tiểu, giảm viêm và tăng chất lượng cuộc sống.

Nước lá trà xanh mang lại nhiều tác động tích cực cho sức khỏe và bệnh phì đại tuyến tiền liệt

5. Cây náng hoa trắng

Cây náng hoa trắng (tên khoa học: Crinum asiaticum L., thuộc họ Amaryllidaceae) là một vị thuốc nam được sử dụng trong dân gian để hỗ trợ điều trị một số bệnh lý lành tính, trong đó có phì đại tuyến tiền liệt. 6-Hydroxycrinamine, lycorine và crinamine là ba ancaloit từ cây náng hoa trắng có khả năng ức chế hoạt động phiên mã qua con đường Hedgehog/GLI1, một cơ chế liên quan đến sự tăng sinh tế bào trong các bệnh lý như ung thư và có thể liên quan đến phì đại tuyến tiền liệt lành tính.

6. Cây xạ đen

Cây xạ đen có vị đắng, tính hàn, có thể hỗ trợ điều trị hiệu quả các bệnh mụn nhọt, tiêu viêm và là một biện pháp hỗ trợ tự nhiên hữu ích cho người bị phì đại tuyến tiền liệt, nhờ khả năng chống viêm, chống oxy hóa và làm chậm quá trình phát triển của u lành tính.

Cây xạ đen là một loại thảo dược quen thuộc trong y học cổ truyền, được sử dụng để hỗ trợ điều trị nhiều loại bệnh.

7. Cây bồ công anh

Bồ công anh chứa hàm lượng chất chống oxy hóa beta-carotene có thể hỗ trợ bảo vệ tế bào, chống viêm và làm chậm sự phát triển của các tế bào ung thư trong mô tuyến tiền liệt.

8. Cây tầm ma

Chiết xuất rễ cây tầm ma được kết hợp với phương pháp điều trị y khoa, có hiệu quả trong việc làm giảm mức độ nghiêm trọng của các vấn đề về tiết niệu như tiểu nhiều lần, tiểu gấp và tiểu đêm ở những người bị phì đại lành tính tuyến tiền liệt. Vì vậy, chiết xuất cây tầm ma được khuyến nghị sử dụng như một biện pháp can thiệp bổ sung trong điều trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt.

Các loại thuốc nam khác chữa phì đại tuyến tiền liệt

Bên cạnh sử dụng các loại lá cây để chữa phì đại tuyến tiền liệt, nam giới có thể sử dụng thêm các loại hạt bổ dưỡng. (2)

1. Hạt bí đỏ

Hạt bí đỏ chứa nhiều chất dinh dưỡng như phytosterol, axit béo thiết yếu (EFA) có lợi cho sức khỏe, được chứng minh là có tác dụng làm giảm tình trạng phì đại tuyến tiền liệt.

Hàm lượng kẽm dồi dào của hạt bí đỏ có thể giúp giảm kích thước của tuyến tiền liệt phì đại nhờ đặc tính chống viêm. Nam giới bị phì đại tuyến tiền liệt có hàm lượng kẽm thấp trong dịch tuyến tiền liệt, do đó, các chất bổ sung và thực phẩm giàu kẽm như hạt bí đỏ, có thể giúp hỗ trợ làm giảm tình trạng phì đại.

Không chỉ vậy, hạt bí đỏ còn được cho là chứa các hóa chất có thể ngăn chặn testosterone chuyển hóa thành Dihydrotestosterone (DHT) – nồng độ DHT cao có thể dẫn đến các vấn đề về tuyến tiền liệt.

Nên ăn khoảng 5 gam hạt bí đỏ mỗi ngày khi điều trị phì đại tuyến tiền liệt lành tính.

2. Cây cọ lùn

Cây cọ lùn có nguồn gốc từ Đông Nam Hoa Kỳ. Chiết xuất của cọ lùn có tác dụng ức chế 5-alpha-reductase, chống viêm, làm giảm số lượng thụ thể estrogen và DHT… Nhờ đó, cây cọ lùn được sử dụng để hỗ trợ điều trị phì đại tuyến tiền liệt ở nam giới.

3. Cây dành dành

Cây dành dành có tên khoa học Gardenia jasminoides là một vị thuốc quen thuộc trong y học cổ truyền, thường được biết đến với tác dụng hỗ trợ chống viêm, chống oxy hóa, bảo vệ hệ thần kinh… Cây dành dành cũng được sử dụng để chữa chứng tiểu khó, tiểu ra máu. Nhờ vậy, dành dành được sử dụng giảm viêm trong trường hợp viêm tuyến tiền liệt.

4. Cỏ tranh 

Rễ cỏ tranh trong y học cổ truyền được sử dụng phổ biến để thanh nhiệt, lợi tiểu và giảm viêm. Ở nam giới bị phì đại tuyến tiền liệt lành tính, rễ cỏ tranh có tác dụng giảm triệu chứng tiểu khó, tiểu rắt, tiểu nhiều lần về đêm.

Nghiên cứu khoa học cho thấy, rễ cỏ tranh làm giảm trọng lượng tuyến sinh dục ở chuột trưởng thành, có thể do ảnh hưởng đến hormone androgen – liên quan đến tăng sinh tuyến tiền liệt. Nghiên cứu khác trên chuột mắc phì đại tuyến tiền liệt cho thấy, rễ cỏ tranh có thể ảnh hưởng nội tiết tố – yếu tố chính gây phì đại tuyến tiền liệt lành tính.

Rễ cỏ tranh là nguyên liệu quen thuộc trong món nước mát và có công dụng hỗ trợ giảm rối loạn đường tiểu dưới.

Ai nên và không nên sử dụng thuốc nam trị phì đại tuyến tiền liệt?

Việc sử dụng thuốc nam điều trị phì đại tuyến tiền liệt có thể mang lại hiệu quả trong một số trường hợp nhẹ. Tuy nhiên, không phải người bệnh nào cũng phù hợp. Dưới đây là phân tích ai nên và không nên dùng bài thuốc nam chữa phì đại tuyến tiền liệt:

Nên

• Người có tình trạng bệnh ở mức độ nhẹ: Có triệu chứng tiểu rắt, tiểu đêm, tiểu khó nhưng chưa gây bí tiểu. Kích thước tuyến tiền liệt tăng nhẹ (<40–50g) theo siêu âm.
• Nam giới muốn giảm phụ thuộc vào thuốc Tây: Sợ tác dụng phụ như rối loạn cương, giảm ham muốn…
• Muốn điều trị lâu dài, ổn định, ít tốn chi phí.
• Người muốn điều trị kết hợp Đông – Tây y.
• Người có cơ địa phù hợp với thảo dược.
• Không dị ứng với thành phần dược liệu.

Không nên

• Người bị phì đại tuyến tiền liệt mức độ nặng: Các triệu chứng nghiêm trọng như bí tiểu cấp tính, tiểu không ra, lượng nước tiểu tồn dư >100ml.
• Có biến chứng như nhiễm trùng tiết niệu tái phát, sỏi bàng quang hoặc suy thận.
• Người không rõ nguyên nhân gây phì đại.
• Người có bệnh lý nền như bệnh gan, bệnh thận nặng, đang dùng nhiều loại thuốc để điều trị bệnh dễ có nguy cơ tương tác hoặc tăng gánh nặng chuyển hóa.
• Nhiều bài thuốc nam có tính hàn như rễ cỏ tranh, mã đề… không phù hợp với người tỳ vị hư hàn.
• Uống thuốc nam cần kiên trì thời gian dài mới thấy hiệu quả, nên sẽ không phù hợp với người muốn hiệu quả nhanh.

Lưu ý khi điều trị tuyến tiền liệt bằng các cây thuốc nam

Phì đại tuyến tiền liệt uống lá gì và những lưu ý khi dùng thuốc nam trị phì đại tuyến tiền liệt:

• Nên khám chuyên khoa tiết niệu để xác định mức độ phì đại.
• Không phải cây thuốc nam nào cũng có hiệu quả trong điều trị tuyến tiền liệt. Một số cây đã được dân gian và nghiên cứu khoa học bước đầu ghi nhận có tác dụng hỗ trợ tuyến tiền liệt như đã liệt kê bên trên, song cần tránh kết hợp quá nhiều vị thuốc không kiểm soát được.
• Việc sử dụng các thảo dược để chữa bệnh cần có liều lượng phù hợp và dùng theo từng đợt. Một số cây thuốc có tính mát như rễ cỏ tranh, mã đề… nếu dùng quá liều hoặc kéo dài có thể gây tiêu chảy, lạnh bụng, nhất là ở người có cơ địa tỳ vị hư hàn.
• Trong suốt quá trình sử dụng, người bệnh cần theo dõi các biểu hiện cải thiện hoặc thay đổi bất thường của cơ thể. Nếu sau 2–4 tuần sử dụng mà không thấy triệu chứng thuyên giảm như tiểu dễ hơn, bớt tiểu đêm, thì nên ngừng và xem xét hướng điều trị khác. Ngoài ra, nếu có biểu hiện bí tiểu, nước tiểu có máu, đau lưng nhiều, mệt mỏi kéo dài… thì cần đi khám lại ngay.
• Nếu bệnh đã nặng, có bí tiểu, nhiễm trùng tiểu hoặc tuyến phì có kích thước lớn, người bệnh nên ưu tiên dùng thuốc Tây hoặc can thiệp y học hiện đại. Thuốc nam trong trường hợp này chỉ nên đóng vai trò hỗ trợ.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ để khám và điều trị?

Theo dõi và thăm khám sức khỏe tuyến tiền liệt là rất quan trọng. Dưới đây là các trường hợp nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt:

• Nếu gặp phải các rối loạn tiểu tiện như tiểu khó, dòng tiểu yếu, tiểu không hết, tiểu nhiều lần trong ngày và trên 2 lần vào ban đêm… kéo dài hơn 2 tuần thì nên đến gặp bác sĩ. Đây là dấu hiệu sớm của phì đại tuyến tiền liệt và cần được đánh giá chính xác trước khi điều trị.
• Bí tiểu là tình trạng không thể tiểu được dù rất buồn tiểu, kèm theo căng tức vùng bụng dưới. Đây là một biến chứng cấp tính của phì đại tuyến tiền liệt và cần đến bệnh viện ngay lập tức để được đặt ống thông tiểu và xử trí đúng cách. Tuyệt đối không tự điều trị ở nhà.

Báo cáo tình trạng sức khỏe với bác sĩ để được chẩn đoán và có giải pháp điều trị kịp thời.

• Có máu trong nước tiểu là dấu hiệu cảnh báo bất thường ở đường tiết niệu, cần thăm khám sớm.
• Nếu đã sử dụng thuốc nam trị phì tuyến tiền liệt trong vài tuần mà không thấy cải thiện tình trạng tiểu tiện hoặc các triệu chứng trở nên nặng hơn, cần đi khám để được kiểm tra, tránh để bệnh kéo dài, dẫn đến biến chứng nguy hiểm.
• Các biểu hiện như sốt, ớn lạnh, tiểu buốt… có thể là dấu hiệu nhiễm trùng đường tiểu hoặc viêm tuyến tiền liệt cấp. Những tình trạng này cần điều trị kịp thời để tránh biến chứng.
• Nam giới từ 50 tuổi trở lên hoặc có người thân trong gia đình từng bị ung thư tuyến tiền liệt nên đi khám và tầm soát định kỳ, kể cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng.

Phương pháp điều trị phì đại tuyến tiền liệt theo y học hiện đại

Để bảo vệ sức khỏe tuyến tiền liệt từ sớm, nam giới nên chủ động bổ sung các dưỡng chất có tác dụng hỗ trợ chuyên biệt. Hiện nay, nhiều nghiên cứu đã ghi nhận hiệu quả của các hoạt chất chiết xuất thiên nhiên như Pygeum Africanum, Saw Palmetto và Pumpkin Seed (hạt bí đỏ)… có tác dụng hỗ trợ kiểm soát các vấn đề tại tuyến tiền liệt.

Các thành phần này có khả năng ức chế thụ thể alpha-1, giúp giãn cơ trơn tại tuyến tiền liệt và cổ bàng quang. Đồng thời, giúp ức chế enzyme 5-alpha reductase, làm giảm chuyển hóa testosterone thành DHT – hormone liên quan đến sự gia tăng kích thước tuyến tiền liệt. Nhờ đó, hỗ trợ làm chậm quá trình phì đại, giảm tình trạng viêm mạn tính tại tuyến tiền liệt.

Đến đây chắc hẳn bạn đã biết được phì đại tuyến tiền liệt uống lá gì. Tuy nhiên, để hỗ trợ kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống một cách tốt nhất, ngoài sử dụng các loại thảo dược tự nhiên đúng cách, người bệnh cần xây dựng chế độ ăn uống bổ dưỡng và khoa học, nghỉ ngơi hợp lý và tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ.