Cắt tiền liệt tuyến tận gốc ảnh hưởng thế nào đến người bệnh?

Khi các bệnh lý về tuyến tiền liệt tiến triển nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt để điều trị. Vậy phương pháp cắt tiền liệt tuyến tận gốc thường được áp dụng trong những trường hợp nào? Tìm hiểu ngay về phương pháp phẫu thuật này và những rủi ro mà người bệnh có nguy cơ gặp phải.

Cắt tiền liệt tuyến tận gốc là gì?

Tuyến tiền liệt là cơ quan quan trọng trong hệ thống sinh dục nam, nằm dưới bàng quang và trên trực tràng, bao quanh niệu đạo. Tuyến tiền liệt phát triển nhờ có hormone sinh dục nam Testosterone và thực hiện những nhiệm vụ như sản xuất thành phần của tinh dịch, điều khiển quá trình tiểu tiện, đóng niệu đạo khi xuất tinh để tránh tinh dịch đi vào bàng quang.

Cắt tiền liệt tuyến tận gốc là gì? Cắt tiền liệt tuyến tận gốc là phương pháp phẫu thuật loại bỏ hoàn toàn tuyến tiền liệt và các mô xung quanh, có thể bao gồm cả túi tinh và hạch bạch huyết. Tuyến tiền liệt nằm tại vị trí giao giữa tuyến sinh dục và tiết niệu nên có nguy cơ mắc phải nhiều bệnh lý nguy hiểm, nếu không được điều trị kịp thời có thể tiến triển nghiêm trọng và cần phải tiến hành phẫu thuật cắt bỏ.

Các trường hợp được chỉ định phẫu thuật cắt tiền liệt tuyến tận gốc

Cắt tiền liệt tuyến tận gốc thường được chỉ định cho các trường hợp người bệnh mắc ung thư tuyến tiền liệt khu trú, sức khỏe vẫn còn tốt và có thể đảm bảo sống thêm ít nhất 10 năm sau phẫu thuật. Bên cạnh đó, người bệnh có thể được bác sĩ đề nghị cắt bỏ tuyến tiền liệt hoàn toàn trong trường hợp: (1)

• Bàng quang không thể trống hoàn toàn sau khi đi tiểu.
• Tuyến tiền liệt chảy máu và tái phát thường xuyên.
• Tiểu chậm.
• Sỏi bàng quang đi kèm với phì đại lành tính tuyến tiền liệt.
• Bí tiểu gây áp lực lên niệu quản và thận (còn gọi là thận ứ nước).

Người bệnh có thể được chỉ định phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt tận gốc trong trường hợp ung thư tiến triển nghiêm trọng

Các phương pháp cắt tuyến tiền liệt tận gốc

Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt tận gốc hiện nay có thể được tiến hành theo nhiều phương pháp với những ưu và nhược điểm như sau.

1. Phương pháp mổ truyền thống

Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt truyền thống là phương pháp được thực hiện bằng cách tạo ra vết cắt từ rốn đến xương mu hoặc ở giữa trực tràng và bìu. Sau đó, loại bỏ tuyến tiền liệt và các mô xung quanh.

Đây là phương pháp được áp dụng phổ biến, nhưng có mức độ xâm lấn lớn, có thể dẫn đến một số tác dụng phụ sau phẫu thuật như tắc ruột sau mổ, rò ổ bụng gây viêm phúc mạc, liệt ruột.

2. Phương pháp mổ nội soi

Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt nội soi được thực hiện bằng cách tiến hành rạch một vết nhỏ ở ổ bụng vừa đủ để đưa ống nội soi vào. Ống nội soi có camera ở đầu giúp bác sĩ quan sát bên trong cơ thể, sau đó đưa dụng cụ phẫu thuật vào trong và tiến hành cắt bỏ tuyến tiền liệt.

Cắt tuyến tiền liệt nội soi thường sẽ ít xâm lấn hơn, giảm đau đớn cho người bệnh và giảm thời gian phục hồi sau phẫu thuật. Tuy nhiên, kỹ thuật này thường phức tạp và đòi hỏi bác sĩ có tay nghề cao để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho người bệnh.

3. Phương pháp mổ bằng robot hỗ trợ

Đây là một dạng phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt nội soi có sự hỗ trợ của robot. Đây là kỹ thuật hiện đại, mang đến hiệu quả cao do hệ thống robot giúp việc điều khiển dụng cụ phẫu thuật chính xác hơn, nhưng đòi hỏi thiết bị y tế phức tạp và thường có ít cơ sở y tế đáp ứng được điều kiện thực hiện phương pháp này.

Quá trình phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt tận gốc

Người bệnh cần tiến hành cắt tiền liệt tuyến tận gốc có thể tham khảo ngay quy trình và những điều cần lưu ý trước, trong và sau phẫu thuật.

1. Chuẩn bị phẫu thuật

Trước khi phẫu thuật, người bệnh sẽ được kiểm tra sức khỏe và tiến hành các hình thức chẩn đoán khác để đảm đủ điều kiện phẫu thuật. Hãy thông báo với bác sĩ nếu có bệnh lý mãn tính, các loại thuốc và thực phẩm chức năng đang sử dụng, tình trạng dị ứng với thuốc hoặc dụng cụ y tế.

Người bệnh cần nhịn ăn trong vòng 8 giờ trước khi phẫu thuật. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về chế độ dinh dưỡng và những thói quen cần tuân thủ trong thời gian trước khi phẫu thuật. Ngoài ra, bạn cần ngưng sử dụng bia rượu, thuốc lá và các chất kích thích khác từ sớm trước khi cắt tuyến tiền liệt.

Kiểm tra sức khỏe kỹ lưỡng để đảm bảo có đủ các điều kiện thực hiện phẫu thuật

2. Phẫu thuật

Quy trình phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt tận gốc có thể khác nhau tùy thuộc vào phương pháp được áp dụng. Nhìn chung, người bệnh sẽ được gây mê toàn thân rồi tiến hành phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt theo phương pháp truyền thống hoặc nội soi.

Sau khi cắt bỏ tuyến tiền liệt, nếu phát hiện tình trạng ung thư di căn đến hạch bạch huyết, bác sĩ có thể tách lấy một phần nhỏ hạch bạch huyết để xét nghiệm. Kết quả sẽ có trong thời gian ngắn, xác định nguy cơ di căn của ung thư và có biện pháp điều trị phù hợp.

Sau phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt tận gốc, người bệnh sẽ được đặt ống dẫn lưu bàng quang trong 1 – 2 tuần đến khi phục hồi. Sau khi tháo ống, bạn có thể đi tiểu trở lại bình thường.

3. Sau phẫu thuật

Khi phẫu thuật kết thúc, người bệnh có thể được đưa đến phòng hồi sức để theo dõi tình trạng, sau đó ở lại bệnh viện trong vài ngày. Người bệnh cần tập đứng dậy và di chuyển, từ từ tăng dần thời gian đi lại nhẹ nhàng trong ngày.

Trong giai đoạn này, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giảm đau, thuốc làm mềm phân và thuốc nhuận tràng, kết hợp một số biện pháp khác giúp làm dịu cơn đau và các triệu chứng sau phẫu thuật cho người bệnh.

Ưu điểm của phương pháp cắt bỏ tuyến tiền liệt

Tùy theo tình trạng của người bệnh mà bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt tiền liệt tuyến tận gốc. Phương pháp này có những ưu điểm cụ thể như:

• Tăng khả năng chữa khỏi hoàn toàn bệnh lý tuyến tiền liệt ở người bệnh.
• Cắt bỏ hoàn toàn tuyến tiền liệt có thể giúp bác sĩ đánh giá mức độ nghiêm trọng của ung thư, giúp việc điều trị bổ sung sau này (nếu cần thiết) hiệu quả hơn.
• Sau phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt, người bệnh có thể được đánh giá hiệu quả điều trị nhanh chóng với các xét nghiệm. Xạ trị hoặc nhiều phương pháp điều trị khác có thể tốn nhiều thời gian hơn mới có thể đánh giá hiệu quả.
• Việc thực hiện cắt bỏ tuyến tiền liệt cho phép người bệnh có thể tiếp tục tiến hành các biện pháp điều trị khác nếu cần thiết để kéo dài tuổi thọ. Thường việc phẫu thuật sẽ khó khăn hơn nếu người bệnh đã từng thực hiện xạ trị.
• Nguy cơ tái phát trong vòng 5 năm sau khi phẫu thuật tương đối thấp và có thể được phát hiện kịp thời nếu tiến hành xét nghiệm PSA định kỳ.

Ảnh hưởng của cắt tiền liệt tuyến tận gốc đến sức khỏe của người bệnh

Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt tận gốc là phương pháp điều trị hiệu quả, tuy nhiên có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ đối với sức khỏe tổng thể, chức năng tiểu tiện và tình dục ở nam giới.

1. Ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể

Những vấn đề thường gặp ở người bệnh sau khi cắt tuyến tiền liệt tận gốc là:

• Chảy máu, xuất hiện cục máu đông, viêm nhiễm ở vị trí phẫu thuật.
• Phù bạch huyết do sự tích tụ chất lỏng ở chân hoặc bộ phận sinh dục, gây sưng đau.
• Tăng nguy cơ thoát vị bẹn trong tương lai.

Người bệnh có thể gặp một số tác dụng phụ bất thường ở bộ phận sinh dục sau phẫu thuật.

2. Ảnh hưởng đến chức năng tiểu tiện

Cắt tiền liệt tuyến tận gốc sẽ tác động đến các dây thần kinh nối giữa bàng quang và dương vật. Thông thường, người bệnh có thể gặp các triệu chứng tiểu không tự chủ sau khi phẫu thuật, rò rỉ nước tiểu đặc biệt là khi hắt hơi, ho, cười. Đây là triệu chứng bình thường nhưng có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt của người bệnh, thường chức năng kiểm soát bàng quang có thể hồi phục sau vài tuần đến vài tháng.

3. Ảnh hưởng đến chất lượng quan hệ tình dục

Rối loạn cương dương là một trong những tác dụng phụ phổ biến sau cắt bỏ tuyến tiền liệt, khiến cho dương vật không thể đạt được và duy trì sự cương cứng. Tình trạng này có thể kéo dài từ 6 tháng trở lên và được phục hồi sau khoảng 2 năm. Tuy nhiên, tốc độ và khả năng phục hồi còn liên quan đến nhiều yếu tố.

Sau phẫu thuật, nam giới sẽ gặp tình trạng cực khoái “khô”, vẫn có cảm giác đạt cực khoái nhưng không xuất tinh do các tuyến tạo chất lỏng cho tinh dịch đã bị cắt bỏ. Tình trạng này có khả năng dẫn đến một số tác dụng phụ như đau hoặc suy giảm cảm giác cực khoái.

Nam giới cắt bỏ tiền liệt tuyến tận gốc sẽ mất khả năng sinh sản do quá trình phẫu thuật cắt bỏ ống dẫn tinh, khiến tinh trùng được sản xuất tại tinh hoàn không thể đi ra khỏi cơ thể theo đường niệu đạo.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ sau phẫu thuật cắt tuyền liệt tuyến tận gốc?

Sau phẫu thuật, người bệnh có thể gặp các cơn đau dọc vết mổ, co thắt bàng quang do đặt ống, đau do đầy hơi, táo bón. Tuy nhiên, bạn cần liên hệ với bác sĩ điều trị ngay nếu phát hiện những triệu chứng sau:

• Đặt ống thông tiểu nhưng không dẫn lưu được nước tiểu, kể cả sau khi đã vệ sinh ống và kiểm tra các chỗ gấp khúc, tắc khí.
• Nước tiểu đục màu, có mùi khó chịu; nước tiểu đặc; nước tiểu có lẫn máu kéo dài.
• Không thể đi tiểu sau khi tháo ống thông tiểu.
• Vết mổ đỏ, sưng, chảy máu, tiết dịch lạ, đau nhức tiến triển nghiêm trọng và không có dấu hiệu cải thiện.
• Không thể đi đại tiện sau khoảng 5 ngày phẫu thuật hoặc bị tiêu chảy kéo dài.
• Sốt cao, ớn lạnh, buồn nôn hoặc nôn, chân bị sưng.

Cách khắc phục các tác dụng phụ sau khi cắt tuyến tiền liệt tận gốc

Người bệnh sau khi tiến hành mổ cắt tuyến tiền liệt tận gốc nên tuân thủ chỉ định của bác sĩ về những cách chăm sóc vết thương. Dưới đây là những điều bạn cần thực hiện để hạn chế tác dụng phụ sau phẫu thuật:

1. Cách chăm sóc sau phẫu thuật

Người bệnh sau phẫu thuật cắt tiền liệt tuyến tận gốc cần lưu ý thực hiện những điều dưới đây để giúp quá trình hồi phục hiệu quả hơn:

• Cố gắng đi lại nhiều hơn để ngăn ngừa nguy cơ hình thành cục máu đông, tăng tốc độ phục hồi chức năng ruột và ngăn nhiễm trùng phổi.
• Sử dụng túi chườm ấm hoặc ngồi trên đệm ấm để giảm các cơn đau do đầy hơi và giảm áp lực lên vùng phẫu thuật khi ngồi.
• Không ngâm mình trong bể nước nóng, hồ bơi.
• Không lái xe, nâng vật nặng, rặn bụng hoặc vận động quá mức trong vòng 3 – 4 tuần sau phẫu thuật.
• Chăm sóc vết mổ theo chỉ định của bác sĩ, giữ vệ sinh ở bộ phận sinh dục và khu vực xung quanh.

Người bệnh cần tập đi lại sau phẫu thuật để hỗ trợ quá trình phục hồi

2. Hỗ trợ và khắc phục vấn đề tiểu tiện

Trong quá trình đặt ống thông tiểu, người bệnh cần lưu ý thường xuyên kiểm tra ống để điều chỉnh nếu ống bị gấp khúc, xoắn, tắc khí khiến nước tiểu không được dẫn lưu. Người bệnh cũng cần vệ sinh khu vực ống thông, xung quanh ống và túi dẫn lưu 2 lần/ngày với xà phòng và nước ấm, đồng thời vệ sinh bộ phận sinh dục và ống thông sau mỗi lần đi tiểu. Quy trình này sẽ được hướng dẫn bởi nhân viên y tế để đảm bảo người bệnh thực hiện đúng cách.

Người bệnh cần tháo ống thông tiểu theo đúng lịch được chỉ định bởi bác sĩ. Hãy chú ý vệ sinh bộ phận sinh dục và vết mổ kể cả sau khi tháo ống, đồng thời báo với bác sĩ điều trị ngay nếu phát hiện những dấu hiệu bất thường của nước tiểu sau khi tháo ống.

3. Khắc phục các vấn đề về tình dục

Sau khi tháo ống thông tiểu và vết mổ đã ổn định, bạn có thể thực hiện hoạt động tình dục. Nếu gặp phải tác dụng phụ rối loạn cương, người bệnh có thể được chỉ định sử dụng thuốc uống hoặc áp dụng một số phương pháp như đặt thuốc ở niệu đạo, tiêm dương vật, dụng cụ hút chân không dương vật,…

Việc chủ động duy trì chế độ dinh dưỡng và thói quen sinh hoạt khoa học cũng góp phần đẩy nhanh quá trình phục hồi chức năng tình dục ở nam giới. (2)

Cách chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật

Người bệnh sau cắt tiền liệt tuyến tận gốc ngoài thực hiện chăm sóc vết thương theo chỉ định của bác sĩ còn cần chủ động duy trì các thói quen lành mạnh như sau:

• Xây dựng chế độ ăn uống dễ tiêu hóa, chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ và uống đủ nước.
• Tập thể dục thường xuyên, lưu ý thời gian đầu chỉ nên đi bộ chậm và tăng dần cường độ luyện tập theo thời gian.
• Nghỉ ngơi thường xuyên đến khi vết mổ lành hoàn toàn, tránh lao động nặng hay tham gia hoạt động với cường độ cao. Tránh các bài tập vận động nhiều cơ vùng bụng, đạp xe,… trong vòng 6 tuần sau phẫu thuật.
• Không sử dụng các chất kích thích như bia rượu, thuốc lá.
• Tái khám theo chỉ định của bác sĩ, đồng thời liên hệ với bác sĩ điều trị ngay nếu phát hiện những dấu hiệu bất thường.

Nam giới cũng nên chủ động bảo vệ sức khỏe tuyến tiền liệt để hạn chế nguy cơ viêm nhiễm dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như ung thư. Bổ sung dưỡng chất thiên nhiên Pygeum Africanum, Saw Palmetto, Pumpkin Seed có thể hỗ trợ giảm các yếu tố gây viêm và chống oxy hóa để bảo vệ tế bào tuyến tiền liệt hiệu quả.

Viên uống Fodex đến từ Mỹ với thành phần dưỡng chất từ thiên nhiên Pygeum Africanum, Saw Palmetto, Pumpkin Seed giúp cải thiện các rối loạn tiểu tiện, hỗ trợ giảm nguy cơ và hạn chế sự phát triển của u xơ phì đại tuyến tiền liệt lành tính và giúp cải thiện chất lượng sống. Theo đó, nam giới nên chủ động bổ sung 2 viên Fodex mỗi ngày để bảo vệ sức khỏe tuyến tiền liệt, hỗ trợ ngăn ngừa nguy cơ mắc phải các bệnh lý ảnh hưởng đến chức năng tiểu tiện.

Cắt tiền liệt tuyến tận gốc là thủ thuật được áp dụng phổ biến ở người bệnh ung thư hoặc phì đại lành tính tuyến tiền liệt. Phương pháp này có cả ưu và nhược điểm riêng, nên người bệnh cần lưu ý và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện. Chú ý chăm sóc vết thương và theo dõi tình trạng cơ thể sau phẫu thuật để giúp việc phục hồi đạt hiệu quả nhanh hơn.