3 triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt sớm thường gặp ở nam giới

Mặc dù hầu hết nam giới sẽ gặp phải một số vấn đề về tuyến tiền liệt trong đời, tuy nhiên, phì đại tuyến tiền liệt lành tính gây ra những bất tiện và vấn đề khó nói. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt nào được chia sẻ trong bài viết dưới đây, cũng nên tìm cách điều trị càng sớm càng tốt trước khi vấn đề trở nên tồi tệ hơn. Xem bài viết dấu hiệu phì đại tuyến tiền liệt để biết rõ hơn.

Phì đại lành tính tuyến tiền liệt là gì?

Phì đại lành tính tuyến tiền liệt là sự tăng sinh lành tính của mô tuyến và mô đệm của tuyến tiền liệt. Hậu quả làm cho tuyến tiền liệt to ra, chèn ép vào niệu đạo gây nên các triệu chứng đường tiểu dưới.

Triệu chứng phì đại tuyến tuyền liệt

Triệu chứng phì đại tiền liệt tuyến được chia thành 3 nhóm như sau:

1. Nhóm triệu chứng tống xuất:

• Tiểu chậm
• Tiểu không thành dòng
• Tiểu ngắt quãng
• Tiểu ngập ngừng
• Tiểu phải rặn
• Tiểu nhỏ giọt
• Tiểu lâu (kéo dài thời gian đi tiểu) (1)

2. Nhóm triệu chứng chứa đựng:

• Tiểu nhiều lần
• Tiểu đêm
• Tiếu gấp
• Tiểu không kiểm soát

3. Triệu chứng sau khi đi tiểu

• Cảm giác tiểu chưa hết
• Tiểu xong còn rớt giọt (2)

Tiểu gấp, tiểu nhiều lần… khiến nam giới giảm đi sự tự tin và mức độ tập trung

Các biến chứng tiềm ẩn khi phì đại lành tính tiền liệt tuyến

Nam giới có các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt nhưng không điều trị, bàng quang có thể bị kích thích vì nước tiểu ứ đọng thay vì được thải ra ngoài, từ đó gây ra các triệu chứng đường tiểu dưới và có thể dẫn đến các biến chứng như:

• Rối loạn chức năng sinh lý: giảm ham muốn, rối loạn cương…
• Bí tiểu cấp
• Nhiễm khuẩn đường tiết niệu
• Sỏi bàng quang
• Tiểu ra máu
• Suy thận mạn

Không phải tất cả nam giới phì đại tuyến tiền liệt lành tính đều có các biến chứng này. Tuy nhiên, các biến chứng có thể là mối đe dọa sức khỏe nghiêm trọng khi nó xảy ra.

Các biểu hiện của bệnh lý khác tương tự phì đại lành tính tuyến tiền liệt ở nam giới

Nam giới có thể có các triệu chứng tiết niệu không liên quan đến phì đại lành tính tuyến tiền liệt do các vấn đề về bàng quang, thận hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm tuyến tiền liệt và thậm chí là ung thư tuyến tiền liệt.

Đây là một số bệnh lý khác có thể có các biểu hiện tương tự như phì đại lành tính tuyến tiền liệt:

• Viêm tuyến tiền liệt: Sự viêm nhiễm của tuyến tiền liệt có thể gây đau khi tiểu tiện, tăng tần suất đi tiểu và khó chịu ở khu vực bụng dưới.
• Ung thư tuyến tiền liệt: Một số triệu chứng của ung thư tuyến tiền liệt có thể giống với phì đại, bao gồm tăng kích thước của tuyến tiền liệt, khó khăn khi bắt đầu tiểu tiện, và tăng tần suất đi tiểu.
• U nang tuyến tiền liệt: U nang có thể gây chèn ép lên các cơ quan xung quanh, tương tự như phì đại lành tính tuyến tiền liệt.
• Viêm niệu đạo: Là tình trạng viêm nhiễm tại đường tiểu, có thể dẫn đến các triệu chứng như đau khi tiểu tiện và tăng tần suất đi tiểu.
• Hẹp niệu đạo: Hẹp đường tiểu cũng có thể gây khó khăn khi bắt đầu đi tiểu, tiểu lâu.
• Bàng quang tăng hoạt: Là tình trạng bàng quang hoạt động quá mức, co bóp không đúng thời điểm khiến nam giới đi tiểu nhiều lần và khó chịu khi tiểu tiện.

Nếu bạn hoặc người thân gặp bất kỳ triệu chứng nào tương tự, nên sớm thăm khám bác sĩ để có đánh giá chính xác và điều trị phù hợp.

Nguyên nhân gây phì đại lành tính tuyến tiền liệt

Nguyên nhân thực sự của phì đại lành tính tuyến tiền liệt vẫn chưa được xác định rõ ràng. Các nguyên nhân thường được đề cập đến là lão hóa, những thay đổi hormone như nồng độ testosterone và DHT (Dihydrotestosterone), tình trạng viêm mạn tính ở tuyến tiền liệt:

• Quá trình lão hóa, mãn dục nam khiến lượng testosterone hoạt động trong máu giảm đi. Để bù đắp, cơ thể huy động men 5 alpha-reductase sản sinh DHT có hoạt tính mạnh hơn testosterone. Nội tiết tố nam này góp phần gây ra sự tăng sinh của tuyến tiền liệt. Một số nghiên cứu cho thấy đàn ông lớn tuổi có mức DHT cao và testosterone thấp hơn.
• Sự mất cân bằng giữa các hormone giới tính: Tỷ lệ estrogen tăng cao so với testosterone do một số nguyên nhân như: nam giới lớn tuổi hoặc do mỡ dư thừa tạo ra nhiều estrogen hơn… cũng khiến nam giới gia tăng nguy cơ mắc dấu hiệu phì đại tuyến tiền liệt.
• Quá trình viêm mạn tính tại tuyến tiền liệt: tăng sinh lành tính tuyến liệt cùng với các yếu tố nguy cơ như trào ngược nước tiểu, nhiễm trùng, quá trình lão hóa, các bệnh đồng mắc như hội chứng chuyển hóa… sẽ dẫn đến rối loạn hoạt động của hệ miễn dịch gây ra hiện tượng viêm mạn tính tại tuyến tiền liệt. Quá trình này tạo ra vòng xoắn bệnh lý làm gia tăng kích thước tuyến tiền liệt cùng với sự tiến triển của các triệu chứng đường niệu dưới.

Nồng độ hormone DHT càng cao càng kích thích sự phát triển của tế bào tuyến tiền liệt, tăng theo tuổi tác.

Những người đàn ông đã cắt bỏ tinh hoàn khi còn trẻ (ví dụ do ung thư tinh hoàn) không mắc bệnh phì đại lành tính tuyến tiền liệt.

Nhóm đối tượng có khả năng cao mắc phì đại lành tính tuyến tiền liệt

Nguy cơ phì đại lành tính tuyến tiền liệt gia tăng theo độ tuổi. Phì đại lành tính tuyến tiền liệt được tìm thấy ở khoảng 50% nam giới trong độ tuổi từ 51 – 60 và lên đến 90% ở nam giới trên 80 tuổi. Biểu hiện phì đại tuyến tiền liệt thường xuất hiện ở nhóm đối tượng có nguy cơ cao như:

• Nam giới từ 40 tuổi trở lên.
• Tiền sử gia đình mắc bệnh phì đại lành tính tuyến tiền liệt. Những người đàn ông có người thân bậc 1 như cha hoặc anh trai bị phì đại lành tính tuyến tiền liệt có nhiều khả năng mắc bệnh hơn.
• Nam giới ít vận động, tập luyện thể thao.
• Nam giới bị rối loạn cương dương.
• Đàn ông béo phì, mắc bệnh tiểu đường hoặc huyết áp cao trong thời gian dài có nguy cơ phì đại lành tính tuyến tiền liệt cao hơn.

Cách chẩn đoán và điều trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt

Khi có triệu chứng của phì đại tuyến tiền liệt, quá trình chẩn đoán và điều trị sẽ giúp ngăn ngừa bệnh tiến triển nghiêm trọng

1. Chẩn đoán

Nếu nam giới cảm thấy có bất kỳ thay đổi hoặc triệu chứng tiết niệu nào, có thể tự chấm điểm theo bảng điểm chuẩn quốc tế được Hiệp hội Tiết niệu Hoa Kỳ (AUA) thiết lập để đánh giá các triệu chứng tiết niệu.

Bảng điểm triệu chứng tuyến tiền liệt

Ghi chú: 0-7 điểm (Nhẹ), 8-19 điểm (Trung bình) và 20-35 điểm (Nặng)

Đây thường là bước đầu tiên để chẩn đoán phì đại tuyến tiền liệt lành tính. Tổng điểm số có thể đánh giá mức độ từ nhẹ đến nặng.

Để biết phì đại tuyến tiền liệt hay một tình trạng sức khỏe nào đó gây ra các triệu chứng như trên, bác sĩ sẽ hỏi bạn các câu hỏi, thăm khám, làm xét nghiệm máu và nước tiểu.

• Khám tuyến tiền liệt qua ngả trực tràng: Bác sĩ sẽ đưa một ngón tay đã đeo găng vô khuẩn vào ngả trực tràng để cảm nhận kích thước và hình dạng của tuyến tiền liệt. Khám trực tràng cũng có thể giúp xác định xem có dấu hiệu ung thư tuyến tiền liệt hay không.
• Phân tích nước tiểu: Mẫu nước tiểu có thể cho kết quả gợi ý nhiễm trùng hệ tiết niệu, đái tháo đường hoặc rối loạn chức năng thận hay không.
• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA) thường được khuyến nghị. PSA là một loại protein được sản xuất bởi tế bào tuyến tiền liệt, PSA cao trên 10 ng/ml thì khả năng bị ung thư cao hơn là phì đại tuyến tiền liệt lành tính.
• Một số xét nghiệm hình ảnh và xét nghiệm chuyên sâu cũng được thực hiện tùy thuộc vào chỉ định của bác sĩ và tình trạng của bệnh nhân như siêu âm (khảo sát tuyến tiền liệt và hệ niệu, đo thể tích nước tiểu tồn lưu), đo lưu lượng dòng tiểu, cấy nước tiểu, chụp X quang hệ tiết niệu, soi bàng quang – niệu đạo, đo áp lực bàng quang – niệu đạo… (3)

2. Điều trị

Điều trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt được xác định bởi mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng bệnh phì đại tuyến tiền liệt. Đàn ông mắc bệnh phì đại lành tính tuyến tiền liệt nhẹ có thể không cần điều trị. Trong trường hợp này, hầu hết các chuyên gia sẽ khuyến nghị phương pháp theo dõi tiến triển của bệnh và kiểm tra thường xuyên để theo dõi cẩn thận tuyến tiền liệt.

Tuy nhiên, nam giới có triệu chứng từ trung bình đến nặng thường cần điều trị. Điều trị triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt cần kết hợp nhiều phương thức khác nhau như:

Thay đổi lối sống (điều trị không dùng thuốc)

Việc điều chỉnh hành vi và thói quen lành mạnh cũng được xem là một phương pháp điều trị không dùng thuốc, bao gồm tránh uống nước trước khi đi ngủ và trước khi ra ngoài; hạn chế sử dụng thuốc lợi tiểu và các thực phẩm lợi tiểu như caffeine và rượu; tập luyện cơ sàn chậu bằng bài tập kegel…

Ưu tiên chọn lựa các bài tập tác động vào tuyến tiền liệt như kegel…

Nên tránh các loại thuốc có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng hoặc gây bí tiểu như thuốc kháng histamin, thuốc thông mũi…

Điều trị bằng thuốc

Các loại thuốc dùng để điều trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt bao gồm thuốc chẹn alpha, thuốc ức chế 5α-reductase, thuốc kháng muscarinic, thuốc đối kháng vasopressin (desmopressin), Thuốc ức chế PDE5…

Hầu hết nam giới mắc bệnh phì đại lành tính tuyến tiền liệt, khi bắt đầu dùng thuốc sẽ cần dùng thuốc vô thời hạn để giảm các triệu chứng, trừ khi họ trải qua một số loại phẫu thuật tuyến tiền liệt.

Phẫu thuật

Thường chỉ được chỉ định cho các triệu chứng từ trung bình đến nặng của phì đại lành tính tuyến tiền liệt không đáp ứng với thuốc. Hiện có nhiều phương pháp phẫu thuật với mức độ xâm lấn khác nhau, và sẽ được chỉ định tùy thuộc vào thể trạng người bệnh, kinh nghiệm bác sĩ và trang thiết bị của cơ sở y tế.

Phẫu thuật phổ biến là:

• Phẫu thuật nội soi cắt bỏ tuyến tiền liệt qua niệu đạo (TURP) đã được sử dụng rộng rãi trong quá khứ và vẫn là một thủ thuật xuyên niệu đạo phổ biến hiện nay.
• Cắt bỏ mô tuyến tiền liệt được thực hiện bằng cách sử dụng năng lượng điện, ánh sáng hoặc nhiệt. So với TURP, các thủ thuật này ít chảy máu hơn và có thể được ưu tiên cho nam giới có bệnh nền, đặc biệt là nam giới phải dùng thuốc chống đông máu.
• Thủ tục xâm lấn tối thiểu: Điều trị bằng hơi nước hoặc tia nước, bằng laser, bốc hơi tuyến tiền liệt bằng dòng điện, kéo rộng niệu đạo tuyến tiền liệt hoặc đặt stent niệu đạo…

Cách phòng ngừa phì đại lành tính tuyến tiền liệt

Khi nam giới già đi, nguy cơ xuất hiện các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt lành tính sẽ tăng lên, nhưng việc thực hiện các bước chủ động ngay bây giờ có thể có lợi trong việc phòng ngừa bệnh và kể cả khi nó xảy ra. Mặc dù tăng sinh lành tính của tuyến tiền liệt thường là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa ở nam giới, nhưng nam giới có thể phòng ngừa để giảm nguy cơ phì đại tuyến tiền liệt và giữ cho tuyến tiền liệt khỏe mạnh.

Qua nhiều năm ứng dụng nghiên cứu sinh học phân tử tế bào, các nhà khoa học Mỹ đã tìm ra công thức đột phá với những tinh chất quý từ thiên nhiên, tạo nên viên uống Fodex – hỗ trợ giảm các rối loạn tiểu tiện, cải thiện phì đại tuyến tiền liệt và duy trì phong độ đàn ông. Thành phần của Fodex gồm có: Crataeva Nurvala, Pygeum Africanum, Nettle Root, Saw Palmetto, Lindera Aggregata… giúp hỗ trợ:

• Làm giãn cơ trơn tuyến tiền liệt bằng cách hỗ trợ ức chế thụ thể alpha-1 ở cơ trơn tuyến tiền liệt, giúp giảm chèn ép niệu đạo, nhờ đó giảm các triệu chứng đường tiểu dưới.
• Điều hòa hoạt động bàng quang bằng cách hỗ trợ ức chế thụ thể muscarinic trên bàng quang, giúp giảm co thắt cơ chóp bàng quang, nhờ đó giảm các triệu chứng đường tiểu dưới.
• Ức chế sự tăng sinh của tế bào tuyến và mô đệm ở tuyến tiền liệt nhờ tác động kép: vừa ngăn chặn quá trình chuyển testosterone tự do thành dihydrotestosterone (DHT), vừa ngăn chặn DHT gắn với thụ thể tại tuyến tiền liệt (kháng androgen), giúp ngăn tác dụng của testosterone và dihydrotestosterone (DHT) gây tăng sinh trên tuyến tiền liệt.
• Chống viêm tuyến tiền liệt, nhờ đó làm chậm và giảm tiến triển bệnh.

Nên uống 2 viên Fodex mỗi ngày để hỗ trợ cải thiện phì đại tuyến tiền liệt và duy trì kết quả đạt được

Ngoài ra, nam giới cũng cần chế độ sinh hoạt, ăn uống lành mạnh và khoa học như:

• Chế độ ăn uống cân đối: Ăn nhiều rau củ, quả tươi và ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế chất béo xấu và đường.
• Hoạt động thể chất thường xuyên và đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày có thể giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh và giảm nguy cơ tăng sinh lành tính của tuyến tiền liệt.
• Béo phì hoặc thừa cân khiến áp lực trong ổ bụng tăng lên và tác động đến tuyến tiền liệt và bàng quang, góp phần làm trầm trọng thêm các triệu chứng của phì đại tuyến tiền liệt. Đồng thời, thừa cân hoặc béo phì có liên quan đến chứng viêm và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và bệnh tim cao hơn, tất cả đều là những yếu tố nguy cơ gây tăng sinh tuyến tiền liệt. Để ngăn ngừa phì đại lành tính tuyến tiền liệt, người béo phì nên giảm cân và duy trì cân nặng ở mức khỏe mạnh.
• Đi tiểu đúng lúc, không giữ nước tiểu quá lâu, để tránh áp lực lên tuyến tiền liệt.
• Tránh các chất kích thích như nicotine từ thuốc lá, vì chúng có thể gây kích thích và gây hại lên tuyến tiền liệt.
• Căng thẳng sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và tinh thần, có thể góp phần vào sự phát triển và làm trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh phì đại tuyến tiền liệt. Căng thẳng có thể khiến bạn ăn nhiều hơn, thường là thực phẩm không lành mạnh, có thể dẫn đến tăng cân, viêm nhiễm và các vấn đề khác liên quan đến phì đại lành tính tuyến tiền liệt. Vì vậy, kiếm soát căng thẳng là một chiến lược quan trọng cần áp dụng để giảm nguy cơ mắc bệnh phì đại lành tính tuyến tiền liệt.
• Theo dõi sức khỏe tuyến tiền liệt và thảo luận với bác sĩ về bất kỳ triệu chứng nào xuất hiện.

Như bạn có thể thấy, biểu hiện phì đại lành tính tuyến tiền liệt gây ra nhiều phiền toái cho cuộc sống nam giới. Nhưng những thay đổi đơn giản trong lối sống có ý nghĩa rất lớn trong việc ngăn ngừa và giảm triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt. Nếu quý ông có các bệnh nền nguy hiểm, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào trong lối sống hoặc dinh dưỡng, để đảm bảo phù hợp với tình trạng sức khỏe. Hy vọng bài viết dấu hiệu phì đại tuyến tiền liệt trên đã có thể giúp bạn xác định được vấn đề của mình.