Tiểu không tự chủ ở nam giới là bị gì? Nguyên nhân tiểu mất kiểm soát

Theo ước tính, khoảng 11-34% nam giới lớn tuổi phải đối mặt với tình trạng tiểu không tự chủ. Vậy tiểu không tự chủ ở nam giới là gì, nguyên nhân do đâu? Hãy cùng tìm hiểu qua những chia sẻ về tiểu không kiểm soát ở nam giới dưới đây.

Tiểu không tự chủ ở nam giới là như thế nào?

Tiểu không tự chủ ở nam giới là tình trạng nước tiểu rò rỉ ra khỏi bàng quang một cách không kiểm soát, do các vấn đề về tuyến tiền liệt, dây thần kinh, cơ hoặc đường tiết niệu gây ra.

Tình trạng nam giới tiểu không tự chủ có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, khiến người bệnh cảm thấy xấu hổ, lo lắng và ngại giao tiếp xã hội. Tuy nhiên, việc này không phải là dấu hiệu quá trình lão hóa và có thể được điều trị bằng cách thay đổi lối sống, dùng thuốc hoặc phẫu thuật.

Dấu hiệu tiểu không kiểm soát ở nam giới

Một số dấu hiệu tiểu không kiểm soát ở nam giới bao gồm: (1)

• Chảy nước tiểu sau khi đi tiểu
• Rò rỉ nước tiểu khi gắng sức như ho, hắt hơi, cười hoặc nâng vật nặng
• Không có khả năng cầm nước tiểu đủ lâu trước khi đi vệ sinh
• Rò rỉ nước tiểu vào ban đêm
• Cần đi tiểu thường xuyên hơn, đặc biệt là vào ban đêm
• Cảm thấy buồn tiểu đột ngột và dữ dội
• Gặp khó khăn khi bắt đầu dòng nước tiểu
• Dòng nước tiểu yếu hoặc nhỏ giọt
• Căng thẳng (dùng cơ bụng) khi đi tiểu
• Cảm giác như bàng quang không bao giờ trống rỗng, ngay cả sau khi đi tiểu
• Cảm thấy khó chịu hoặc có áp lực ở vùng bụng dưới khi đi tiểu

Phân loại tiểu không tự chủ ở nam giới

Tiểu không tự chủ ở nam giới có thể được chia thành nhiều loại, trong đó hai hình thức phổ biến nhất là tiểu không tự chủ do căng thẳng và tiểu không tự chủ do cấp bách.

1. Tiểu không tự chủ do căng thẳng

Đây là tình trạng rò rỉ nước tiểu khi có các hoạt động làm tăng áp lực trong ổ bụng như ho, hắt hơi, cười, nâng vật nặng hoặc tập thể dục. Tình trạng này xảy ra do cơ vòng tiết niệu hoặc cơ sàn chậu suy yếu, không thể kiểm soát lượng nước tiểu chảy ra khỏi bàng quang.

2. Tiểu không tự chủ do cấp bách

Đây là tình trạng rò rỉ nước tiểu ngay sau khi có cảm giác muốn đi tiểu. Tình trạng này xảy ra do cơ bàng quang hoạt động quá mức, dẫn đến co thắt bất thường và không kiểm soát được.

3. Tiểu không tự chủ hỗn hợp

Tiểu không tự chủ hỗn hợp là tình trạng kết hợp của các triệu chứng tiểu không tự chủ do căng thẳng và tiểu không tự chủ do cấp bách.

• Tiểu không tự chủ do tràn đầy: Khi bàng quang không thể chứa hết nước tiểu gây căng quá mức và rò rỉ ra ngoài.
• Trào ngược nước tiểu không tự chủ: Tình trạng này xảy ra khi người bệnh mắc chứng bí tiểu mãn tính, bàng quang không được làm rỗng hoàn toàn, gây kích thích bàng quang. (2)
• Rò tiết niệu: Đây là tình trạng xuất hiện kết nối bất thường giữa đường tiết niệu và các cơ quan khác như giữa bàng quang và trực tràng.
• Mất kiểm soát chức năng: Tình trạng này xảy ra do các hạn chế về mặt thể chất (khả năng vận động kém) hoặc tinh thần (mất trí nhớ).

Tiểu không tự chủ xảy ra khi người bệnh mắc chứng bí tiểu mãn tính.

Nguyên nhân tiểu mất tự chủ ở nam giới

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng tiểu không tự chủ ở nam giới, bao gồm:

1. Phì đại lành tính tuyến tiền liệt

Tuyến tiền liệt nằm ở dưới bàng quang và xung quanh niệu đạo. Khi tuyến tiền liệt phì đại, chèn ép vào niệu đạo có thể gây khó khăn trong việc đi tiểu và dẫn đến tiểu không tự chủ.

2. Phẫu thuật

Phẫu thuật tuyến tiền liệt, bàng quang hoặc các cơ quan vùng chậu khác có thể làm tổn thương dây thần kinh hoặc cơ kiểm soát việc đi tiểu. Điều này có thể dẫn đến tình trạng nam giới tiểu không tự chủ tạm thời hoặc vĩnh viễn, tùy thuộc vào loại và mức độ phẫu thuật.

3. Tuổi tác

Khi nam giới già đi, cơ bàng quang và cơ sàn chậu có thể yếu đi, dung tích bàng quang cũng giảm. Điều này khiến việc nhịn tiểu trong thời gian dài trở nên khó khăn và làm tăng nguy cơ tiểu mất kiểm soát ở nam.

4. Rối loạn hệ thần kinh

Hệ thần kinh đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chức năng bàng quang, bằng cách gửi tín hiệu giữa não, tủy sống và bàng quang. Khi những tín hiệu này bị gián đoạn do rối loạn hoặc chấn thương như đột quỵ, bệnh Parkinson, bệnh đa xơ cứng, chấn thương tủy sống hoặc tiểu đường, bàng quang có thể hoạt động quá mức hoặc kém hoạt động, dẫn đến tiểu không tự chủ cấp bách hoặc tràn đầy.

5. Sử dụng thuốc

Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến bàng quang hoặc cơ vòng, cơ đóng cửa bàng quang. Ví dụ, thuốc lợi tiểu, được sử dụng để điều trị huyết áp cao, suy tim hoặc bệnh thận, có thể làm tăng sản xuất nước tiểu và gây ra tình trạng đi tiểu thường xuyên hoặc khẩn cấp. Thuốc chống trầm cảm, kháng histamine, an thần có thể làm giãn co thắt và gây rò rỉ nước tiểu.

6. Cơ sàn chậu yếu

Cơ sàn chậu phối hợp với nhau để ngăn nước tiểu rò rỉ. Các cơ thắt co bóp để đóng cửa bàng quang, trong khi các cơ sàn chậu hỗ trợ bàng quang và niệu đạo. Khi các cơ này bị suy yếu do chấn thương, phẫu thuật hoặc thiếu hoạt động thể chất sẽ không ngăn được nước tiểu thoát ra ngoài, đặc biệt là khi áp lực lên bụng tăng lên gây tiểu không tự chủ ở nam giới.

7. Nhiễm trùng đường tiết niệu

Đây là tình trạng nhiễm trùng bàng quang, niệu đạo hoặc thận do vi khuẩn, vi rút, nấm xâm nhập vào đường tiết niệu, gây viêm và kích ứng, dẫn đến nóng rát hoặc đau khi đi tiểu, tiểu ra máu, nước tiểu có mùi hôi và rò rỉ nước tiểu. Tình trạng này phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới, nhưng nam giới cũng có thể mắc bệnh lý này, nhất là bị phì đại tuyến tiền liệt, sỏi thận hoặc dùng ống thông tiểu.

8. Bàng quang tăng hoạt (OAB)

Đây là tình trạng đặc trưng bởi cảm giác buồn tiểu đột ngột và không kiểm soát được, ngay cả khi bàng quang không đầy, làm người bệnh đi tiểu thường xuyên và rò rỉ nước tiểu. Tình trạng này xảy ra do nhiều yếu tố khác nhau như tổn thương thần kinh, kích thích bàng quang, nhiễm trùng hoặc do dùng thuốc.

9. Căng thẳng quá mức

Căng thẳng có thể ảnh hưởng đến bàng quang và các cơ sàn chậu, khiến chúng co thắt hoặc giãn ra một cách không chủ ý. Căng thẳng kích hoạt giải phóng các hormone như adrenaline và cortisol, có thể làm tăng sản xuất nước tiểu và gây ra tình trạng đi tiểu thường xuyên hoặc khẩn cấp. Căng thẳng cũng làm ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý, cản trở khả năng đối phó với tình trạng tiểu không tự chủ ở nam giới.

10. Béo phì hoặc lười tập luyện

Thừa cân, béo phì gây thêm áp lực lên bàng quang và các cơ sàn chậu, khiến chúng bị suy yếu và gây rò rỉ nước tiểu. Cân nặng quá mức cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, bệnh tim và các tình trạng khác có thể ảnh hưởng đến chức năng bàng quang. Ít vận động thể chất cũng góp phần làm yếu cơ và giảm khả năng bàng quang dẫn đến đi tiểu không tự chủ ở nam giới.

11. Các nguyên nhân khác

Có một số nguyên nhân khác ít phổ biến hơn gây ra tình trạng tiểu không tự chủ ở nam giới như ung thư bàng quang, sỏi bàng quang, hẹp niệu đạo. Những tình trạng này có thể gây ra bất thường trong cấu trúc hoặc chức năng của bàng quang hoặc đường tiết niệu, dẫn đến rò rỉ nước tiểu.

Tuyến tiền liệt bị phì đại gây chèn ép vào niệu đạo và khó khăn trong việc đi tiểu.

Tiểu không kiểm soát ở nam giới nguy hiểm như thế nào?

Tiểu không tự chủ ở nam giới có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:

• Vấn đề về da: Liên tục tiếp xúc với nước tiểu có thể gây ra tình trạng viêm da, nhiễm trùng hoặc loét ở khu vực sinh dục và mông, dẫn đến cảm giác đau, ngứa và có mùi khó chịu.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI): Rò rỉ nước tiểu làm tăng cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập vào đường tiết niệu, gây nhiễm trùng. Các triệu chứng bao gồm cảm giác nóng rát khi tiểu, đau, sốt và thậm chí có máu trong nước tiểu. UTI không được điều trị có thể gây tổn thương thận.
• Tổn thương thận: Trường hợp tiểu không tự chủ do tắc nghẽn như sỏi, khối u hoặc phì đại tuyến tiền liệt gây cản trở việc đi tiểu, khiến nước tiểu chảy ngược lên thận, gây suy giảm chức năng thận và có thể dẫn đến suy thận.
• Áp lực tâm lý: Tình trạng này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tâm trạng, lòng tự trọng và các mối quan hệ xã hội của người bệnh. Họ thường cảm thấy xấu hổ và dần tránh tham gia các hoạt động xã hội, thể chất hoặc mối quan hệ thân mật vì lo ngại nước tiểu rò rỉ bất chợt.
• Vấn đề trong quan hệ tình dục: Tiểu không tự chủ ở nam giới có thể ảnh hưởng đến chức năng tình dục và mức độ thỏa mãn trong quan hệ. Người bệnh có thể lo lắng về khả năng rò rỉ nước tiểu trong lúc quan hệ hoặc gặp phải vấn đề về cương cứng, dẫn đến mất tự ti, lo ngại không còn hấp dẫn trong mắt đối tác.
• Tăng nguy cơ té ngã ở người lớn tuổi: Tình trạng liên đi tiểu nhiều lần trong ngày, liên tục cả ban ngày và ban đêm làm tăng khả năng tẽ ngã ở nam giới lớn tuổi, để lại các tổn thương nặng nề cho người bệnh.

Phương thức chẩn đoán tiểu không kiểm soát ở nam

Để xác định chính xác loại tiểu không tự chủ ở nam giới, bác sĩ cần nắm được các triệu chứng của người bệnh, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Bước đầu tiên, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng và hỏi người bệnh về tiền sử bệnh lý, các triệu chứng và thói quen sinh hoạt. Sau đó, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thực hiện một số xét nghiệm để chẩn đoán chính xác tình trạng tiểu không tự chủ.

Các xét nghiệm thường được sử dụng để chẩn đoán tiểu không tự chủ ở nam giới bao gồm:

• Phân tích nước tiểu: Mẫu nước tiểu của người bệnh sẽ được kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc các bất thường khác.
• Nhật ký bàng quang (nhật ký đi tiểu): Người bệnh sẽ được yêu cầu ghi lại lượng nước uống, thời gian đi tiểu, lượng nước tiểu thải ra, cảm giác buồn tiểu và số lần tiểu không tự chủ trong vòng vài ngày.
• Đo lượng nước tiểu còn tồn đọng sau khi đi tiểu: Người bệnh sẽ được yêu cầu đi tiểu vào một dụng cụ đo lượng nước tiểu. Sau đó, bác sĩ sẽ kiểm tra lượng nước tiểu còn sót lại trong bàng quang bằng ống thông hoặc siêu âm. Một lượng lớn nước tiểu còn sót lại trong bàng quang có thể là dấu hiệu của tắc nghẽn đường tiết niệu hoặc vấn đề về dây thần kinh hay cơ bàng quang.

Nếu cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm khác như:

• Xét nghiệm niệu động học: Xét nghiệm này giúp đánh giá chức năng của bàng quang và cơ thắt bàng quang.
• Siêu âm vùng chậu: Xét nghiệm này giúp phát hiện các bất thường về cấu trúc của bàng quang, niệu đạo và các cơ quan khác ở vùng chậu.

Các xét nghiệm này thường được chỉ định khi người bệnh đang được cân nhắc các phương pháp can thiệp điều trị tiểu không tự chủ ở nam giới.

Phân tích nước tiểu để kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng.

Cách điều trị tiểu không tự chủ ở đàn ông

Cách điều trị tiểu không tự chủ ở nam giới phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại rối loạn, mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây ra vấn đề. Đôi khi, cần phải kết hợp nhiều phương pháp khác nhau để đạt được hiệu quả tốt nhất.

1. Kỹ thuật hành vi

Kỹ thuật hành vi là biện pháp đơn giản có thể giúp cải thiện tình trạng tiểu không tự chủ ở nam giới. Một số kỹ thuật hành vi bao gồm:

• Tập luyện bàng quang: Học cách kiểm soát nhu cầu đi tiểu bằng cách cố gắng nhịn tiểu trong thời gian ngắn. Mục tiêu là kéo dài khoảng cách giữa các lần đi tiểu lên đến 2,5 – 3,5 giờ.
• Đi tiểu đôi: Đi tiểu, sau đó chờ vài phút và thử lại để làm trống bàng quang hoàn toàn.
• thiết lập lịch đi tiểu: Đi tiểu định kỳ mỗi 2 – 4 giờ thay vì chờ đến khi buồn tiểu.
• Quản lý lượng nước trong chế độ ăn uống: Giảm hoặc tránh uống rượu, caffeine, thực phẩm có tính axit và lượng chất lỏng trong chế độ ăn hằng ngày. (3)

2. Thuốc

Điều trị tiểu không tự chủ ở nam giới bằng thuốc là một phương pháp phổ biến. Các loại thuốc thường được sử dụng để điều trị tình trạng này là:

• Thuốc kháng cholinergic: Làm dịu bàng quang tăng hoạt, gồm oxybutynin, tolterodine, darifenacin, fesoterodine, solifenacin, và trospium clorua.
• Mirabegron: Làm thư giãn cơ bàng quang, tăng dung tích và làm trống bàng quang.
• Thuốc chẹn alpha: Làm giãn cơ cổ bàng quang và cơ tuyến tiền liệt, giúp làm trống bàng quang.

3. Kích thích điện

Kích thích điện là một phương pháp điều trị sử dụng dòng điện để kích thích cơ sàn chậu giúp tăng cường cơ sàn chậu và cải thiện chức năng kiểm soát tiểu, hạn chế tiểu không tự chủ ở đàn ông.

4. Bài tập cơ sàn chậu

Bài tập Kegel với các động tác siết và thả lỏng cơ sàn chậu có thể giúp kiểm soát bàng quang, cải thiện tình trạng tiểu không tự chủ. Cách thực hiện bài tập Kegel hết sức đơn giản, bạn chỉ cần nằm trên sàn, siết chặt cơ sàn chậu và giữ trong 5 giây, sau đó thả lỏng trong 5 giây. Làm ít nhất ba hiệp mỗi ngày, mỗi hiệp 10 lần.

Bài tập Kegel giúp kiểm soát việc đi tiểu, đại tiện và xuất tinh.

5. Thiết bị y tế

Một số thiết bị y tế có thể giúp cải thiện chức năng kiểm soát tiểu ở nam giới như miếng chèn niệu đạo. Đây là một thiết bị nhỏ được đặt vào niệu đạo để ngăn chặn rò rỉ nước tiểu.

6. Liệu pháp can thiệp

Liệu pháp can thiệp là các phương pháp điều trị sử dụng các dụng cụ hoặc kỹ thuật xâm lấn. Một số liệu pháp can thiệp thường được sử dụng bao gồm:

• Tiêm botox vào bàng quang: Botox có tác dụng thư giãn cơ của thành bàng quang để giảm tiểu gấp và tiểu không tự chủ.
• Kích thích thần kinh: Sử dụng các xung điện để kích thích các dây thần kinh kiểm soát bàng quang.

7. Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp điều trị cuối cùng cho tiểu không tự chủ ở nam giới. Một số phương pháp phẫu thuật điều trị tiểu không tự chủ thường được áp dụng hiện nay là:

• Treo: Phương pháp phẫu thuật nâng đỡ bàng quang và hỗ trợ kiểm soát tiểu.
• Cố định bàng quang: Phương pháp phẫu thuật sử dụng các đinh kim loại để cố định bàng quang vào các cơ xương chậu.
• Tạo hình bàng quang: Phương pháp phẫu thuật làm tăng dung tích bàng quang.
• Cơ thắt tiết niệu nhân tạo: Cơ thắt tiết niệu nhân tạo là một thiết bị nhỏ được cấy ghép giúp kiểm soát việc đi tiểu bằng cách hỗ trợ thắt chặt niệu đạo.

8. Miếng thấm và ống thông

Miếng thấm và ống thông là các phương pháp điều trị tạm thời cho tiểu không tự chủ, được sử dụng để thấm hút nước tiểu rò rỉ, trong khi ống thông được sử dụng để dẫn lưu nước tiểu ra ngoài cơ thể.

Biện pháp phòng ngừa tiểu không tự chủ ở nam giới

Một số biện pháp có thể giúp ngăn ngừa tiểu không tự chủ ở nam giới, bạn có thể tham khảo, áp dụng như:

• Duy trì cân nặng khỏe mạnh: Cân nặng quá mức có thể gây áp lực lên bàng quang và làm suy yếu các cơ sàn chậu. Nam giới nên duy trì chỉ số khối cơ thể (BMI) trong khoảng 18,5 – 24,9.
• Bỏ hút thuốc: Hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ ung thư bàng quang và ho mãn tính, gây ra tình trạng tiểu không tự chủ.
• Uống đủ nước: Việc uống đủ 2 – 3 lít nước mỗi ngày giúp ngăn ngừa táo bón, một trong những nguyên nhân gây ra việc đi tiểu không tự chủ ở nam giới. Tuy nhiên, nam giới nên tránh uống quá nhiều nước, caffeine, rượu, đồ uống có ga vì có thể gây kích thích bàng quang và tăng cảm giác buồn tiểu.
• Đi vệ sinh thường xuyên: Việc đi tiểu thường xuyên, khoảng 6 – 8 lần mỗi ngày giúp bàng quang không bị đầy quá mức, dẫn đến tiểu không tự chủ. Khi bàng quang đầy, nước tiểu có thể rò rỉ ra ngoài không kiểm soát. Tuy nhiên, nam giới chỉ nên đi vệ sinh khi cảm thấy buồn tiểu, không nên nhịn tiểu quá lâu hoặc đi quá thường xuyên, vì có thể làm giảm dung tích bàng quang và khiến bàng quang nhạy cảm hơn.
• Kiểm tra tuyến tiền liệt thường xuyên: Tuyến tiền liệt phì đại có thể cản trở dòng nước tiểu, gây tràn dịch hoặc tiểu không tự chủ. Ung thư tuyến tiền liệt và phẫu thuật tuyến tiền liệt cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng bàng quang và sức mạnh cơ vòng. Nam giới nên đi khám sức khỏe định kỳ ít nhất 6 tháng/lần để kiểm tra tuyến tiền liệt. Nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào như tiểu khó, tiểu rắt, hoặc tiểu không tự chủ, phải đi khám bác sĩ ngay lập tức.

Đặc biệt, nam giới có thể sử dụng các sản phẩm có thành phần chiết xuất từ thiên nhiên, để phòng ngừa tiểu không tự chủ một cách an toàn và hiệu quả. Hiện nay, viên uống Fodex của Mỹ, với thành phần chiết xuất hoàn toàn từ thiên nhiên, chứa các dưỡng chất quý như Pygeum Africanum, Saw Palmetto, và Pumpkin Seed, là một trong số ít các sản phẩm giúp hỗ trợ cải thiện các rối loạn tiểu tiện liên quan đến phì đại tuyến tiền liệt, bao gồm tiểu gấp, tiểu nhiều lần, tiểu không tự chủ, tiểu rắt, tiểu khó và tiểu đêm nhiều lần ở nam giới được các chuyên gia khuyên dùng.

Đặc biệt, sử dụng Fodex đều đặn sẽ giúp hỗ trợ giảm nguy cơ và hạn chế sự phát triển của u xơ phì đại tuyến tiền liệt lành tính, cải thiện chất lượng cuộc sống và phong độ nam giới.

Fodex hỗ trợ cải thiện các rối loạn tiểu tiện liên quan đến phì đại tuyến tiền liệt.

Bổ sung 2 viên Fodex mỗi ngày, cùng với việc điều chỉnh lối sống khoa học, có thể giúp bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống cho nam giới, đồng thời hỗ trợ cải thiện các vấn đề về liên quan đến tiểu tiện một cách an toàn, hiệu quả.

Tiểu không tự chủ ở nam giới có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống nếu để kéo dài. Do đó, khi gặp phải tình trạng tiểu không kiểm soát ở nam giới, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.