Phẫu thuật cắt bỏ tiền liệt tuyến thực hiện ra sao? Biến chứng không?

Khi được chỉ định phẫu thuật cắt bỏ tiền liệt tuyến để điều trị phì đại nghiêm trọng hoặc ung thư, người bệnh thường lo lắng về quá trình thực hiện, mức độ đau và nguy cơ biến chứng. Vậy phương pháp này diễn ra như thế nào? Sau phẫu thuật có ảnh hưởng gì đến sức khỏe không? Xem bài viết của Fodex dưới đây để biết thêm thông tin.

Tổng quan về phẫu thuật cắt bỏ tiền liệt tuyến

Phẫu thuật cắt bỏ tiền liệt tuyến là phương pháp điều trị dành cho bệnh phì đại nặng hoặc ung thư tuyến tiền liệt. Tùy vào tình trạng bệnh, bác sĩ có thể chỉ định cắt toàn bộ hoặc một phần nhằm giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng. Có hai phương pháp mổ cắt chính là mổ mở truyền thống và mổ nội soi (nội soi qua niệu đạo hoặc phẫu thuật robot). Mổ nội soi thường ít xâm lấn hơn, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng.

Sau phẫu thuật, người bệnh có thể gặp một số tác dụng phụ như tiểu không kiểm soát, rối loạn cương dương hoặc thay đổi xuất tinh. Những biến chứng này có thể giảm dần theo thời gian hoặc sau khi áp dụng biện pháp điều trị hỗ trợ. Thời gian hồi phục sau cắt tùy thuộc vào phương pháp phẫu thuật và thể trạng người bệnh, trung bình cần khoảng 4 – 6 tuần. Người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, giữ chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện nhẹ nhàng để hỗ trợ quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi hơn. (1)

Khi nào cần phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt?

Phẫu thuật cắt bỏ tiền liệt tuyến không phải lúc nào cũng là lựa chọn ưu tiên, nhưng trong nhiều trường hợp, đây là phương pháp cần thiết để bảo vệ sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống cho nam giới.

1. Nam giới bị ung thư tuyến tiền liệt

Phẫu thuật cắt bỏ tiền liệt tuyến là phương án điều trị phổ biến cho những trường hợp ung thư giai đoạn sớm. Nếu ung thư chưa di căn và sức khỏe tổng thể của người bệnh tốt, bác sĩ có thể đề xuất cắt bỏ để loại bỏ hoàn toàn khối u, ngăn ngừa ung thư lan rộng.

2. Tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt (Phì đại lành tính tuyến tiền liệt)

Khi phát triển quá mức bình thường sẽ gây chèn ép niệu đạo và bàng quang, dẫn đến các triệu chứng như tiểu khó, tiểu nhiều lần, hoặc tiểu không hết. Nếu điều trị nội khoa không hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định cắt bỏ một phần để giải phóng đường tiểu, cải thiện triệu chứng cho người bệnh.

3. Các biến chứng liên quan đến tuyến tiền liệt

Phẫu thuật cũng có thể cần thiết trong trường hợp người bệnh gặp biến chứng nghiêm trọng liên quan như bí tiểu mãn tính, nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát, sỏi bàng quang hoặc suy thận do tắc nghẽn đường tiểu. Những biến chứng này nếu không được can thiệp kịp thời có thể gây tổn thương lâu dài cho hệ tiết niệu và ảnh hưởng sinh hoạt của người bệnh.

Cắt bỏ tiền liệt tuyến thường là giải pháp cuối cùng khi không thể điều trị bảo tồn bằng các phương pháp khác

Các phương pháp phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt

Phẫu thuật cắt bỏ là giải pháp cấp thiết đối với nam giới mắc bệnh lý nghiêm trọng. Tùy vào tình trạng bệnh, độ tuổi và sức khỏe tổng thể của người bệnh, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp.

1. Cắt bỏ tiền liệt tuyến bằng phẫu thuật mở

Đây là phương pháp truyền thống, được áp dụng khi tiền liệt tuyến quá lớn hoặc ung thư đã lan rộng. Bác sĩ sẽ rạch một đường trên bụng dưới hoặc đáy chậu để tiếp cận và cắt bỏ cơ quan này.

• Ưu điểm: Hiệu quả cao trong các trường hợp bệnh nặng, có thể loại bỏ toàn bộ tuyến tiền liệt và các mô ung thư.
• Nhược điểm: Thời gian hồi phục lâu, nguy cơ chảy máu nhiều và có thể để lại sẹo lớn.

2. Phương pháp phẫu thuật nội soi qua niệu đạo

Phương pháp này không cần rạch da, thay vào đó, bác sĩ sẽ đưa dụng cụ nội soi vào niệu đạo để cắt và loại bỏ phần gây tắc nghẽn. Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt qua niệu đạo thường được chỉ định cho các trường hợp phì đại lành tính.

• Ưu điểm: Ít xâm lấn, thời gian hồi phục nhanh, giảm nguy cơ nhiễm trùng so với mổ mở.
• Nhược điểm: Có thể gây rối loạn xuất tinh, tiểu không kiểm soát tạm thời. (2)

3. Phẫu thuật tiền liệt tuyến bằng robot

Trong phương pháp này, dụng cụ robot thu nhỏ sẽ được đưa qua vết rạch nhỏ ở bụng bệnh nhân và bác sĩ phẫu thuật ngồi tại bàn máy tính để điều khiển các dụng cụ đeo trên cổ tay. Phương pháp này có thể cắt bỏ tiền liệt tuyến và các mô lân cận với độ chính xác cao, cho phép bảo tồn tối ưu các cấu trúc chưa bị tổn thương. (3)

• Ưu điểm: Ít xâm lấn, giảm đau, giảm nguy cơ biến chứng, thời gian hồi phục nhanh.
• Nhược điểm: Chi phí cao, không phải bệnh viện nào cũng có thể thực hiện.

4. Cắt bỏ tiền liệt tuyến bằng tia laser PVP

Trong quá trình phẫu thuật PVP bằng laser, ống soi bàng quang sẽ được đưa vào niệu đạo dương vật, sau đó bác sĩ phẫu thuật sẽ chiếu tia laser qua ống soi bàng quang để đốt cháy phần mô thừa chặn dòng nước tiểu chảy qua tuyến tiền liệt.

• Ưu điểm: Không cắt hoặc cạo mô, ít chảy máu, phù hợp với người mắc bệnh đông máu hoặc dùng thuốc làm loãng máu.
• Nhược điểm: Có thể cần thực hiện nhiều lần để đạt hiệu quả tối ưu.

Quy trình phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt

Phẫu thuật cắt bỏ tiền liệt tuyến là một thủ thuật quan trọng nhằm điều trị phì đại hoặc ung thư. Quy trình phẫu thuật cắt bỏ thường diễn ra như sau.

1. Chuẩn bị trước phẫu thuật

Trước khi tiến hành phẫu thuật, bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe tổng quát của bệnh nhân thông qua:

• Xét nghiệm máu, nước tiểu, siêu âm, MRI hoặc sinh thiết tuyến tiền liệt (nếu cần) để xác định mức độ bệnh.
• Đánh giá tim mạch và chức năng hô hấp để đảm bảo bệnh nhân đủ điều kiện gây mê.
• Ngưng sử dụng thuốc chống đông máu (nếu có) để giảm nguy cơ chảy máu trong phẫu thuật.
• Thông thường, người bệnh cần nhịn ăn ít nhất 8 giờ trước khi phẫu thuật.
• Bác sĩ sẽ giải thích về quy trình, rủi ro và kỳ vọng sau phẫu thuật để người bệnh yên tâm hơn.

2. Thực hiện phẫu thuật cắt bỏ tiền liệt tuyến

Bệnh nhân sẽ được gây mê toàn thân hoặc gây tê tủy sống tùy theo phương pháp phẫu thuật. Thời gian phẫu thuật thường kéo dài từ 1-3 giờ, tùy vào phương pháp và mức độ bệnh.

3. Hồi phục sau phẫu thuật

Sau phẫu thuật, người bệnh sẽ được theo dõi tại bệnh viện từ vài ngày đến một tuần. Một số lưu ý quan trọng trong giai đoạn hồi phục:

• Người bệnh cần sử dụng ống thông tiểu trong vài ngày để hỗ trợ tiểu tiện.
• Sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ.
• Tránh hoạt động mạnh trong ít nhất 4 – 6 tuần để vết thương lành hẳn.
• Chế độ ăn uống hợp lý, uống nhiều nước để giảm nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Tái khám đúng lịch để theo dõi tiến trình hồi phục và xử lý sớm các biến chứng (nếu có).

Biến chứng có thể gặp phải sau phẫu thuật

Mặc dù phẫu thuật cắt bỏ giúp điều trị hiệu quả các bệnh lý tuyến tiền liệt, nhưng vẫn có nguy cơ xảy ra một số biến chứng như:

• Tiểu không kiểm soát: Sau phẫu thuật, một số bệnh nhân có thể gặp tình trạng rò rỉ nước tiểu hoặc mất kiểm soát bàng quang.
• Rối loạn cương dương: Do ảnh hưởng đến dây thần kinh xung quanh tuyến tiền liệt, một số nam giới có thể bị suy giảm khả năng cương dương. Tình trạng này có thể tự phục hồi sau vài tháng hoặc cần hỗ trợ bằng thuốc hay liệu pháp điều trị khác.
• Xuất tinh ngược: Đây là hiện tượng tinh dịch đi ngược vào bàng quang thay vì ra ngoài. Tuy không nguy hiểm nhưng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu: Sử dụng ống thông tiểu sau phẫu thuật làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Hẹp niệu đạo: Sẹo sau phẫu thuật có thể gây hẹp đường tiểu, dẫn đến tiểu khó hoặc bí tiểu, trong một số trường hợp, cần can thiệp bổ sung để khắc phục.

Mặc dù có những rủi ro, nhưng với sự chăm sóc đúng cách, hầu hết bệnh nhân đều hồi phục tốt và lấy lại chất lượng cuộc sống sau phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt

Hướng dẫn chăm sóc sau phẫu thuật cắt tiền liệt tuyến

Quá trình hồi phục có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, tùy vào phương pháp phẫu thuật và cơ địa từng người. Chăm sóc đúng cách sau phẫu thuật cắt bỏ tiền liệt tuyến giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

1. Chế độ sinh hoạt sau phẫu thuật

Người bệnh nên tuân thủ chế độ sinh hoạt sau phẫu thuật để nhanh chóng hồi phục:

• Nghỉ ngơi hợp lý: Trong những ngày đầu sau phẫu thuật, người bệnh nên dành thời gian nghỉ ngơi, tránh làm việc nặng hoặc vận động quá sức để cơ thể có đủ thời gian hồi phục.
• Hạn chế vận động mạnh: Không nên nâng vật nặng, chạy nhảy hay tập thể thao quá sớm, đặc biệt là trong 4 – 6 tuần đầu. Cố gắng quá mức có thể gây áp lực lên vùng chậu, ảnh hưởng đến vết mổ.
• Tập đi lại nhẹ nhàng: Đi bộ là hoạt động phù hợp giúp lưu thông máu tốt hơn, giảm nguy cơ hình thành cục máu đông và cải thiện chức năng bàng quang. Người bệnh có thể bắt đầu đi bộ ngắn và tăng dần quãng đường mỗi ngày.
• Tránh ngồi lâu: Ngồi lâu một chỗ, đặc biệt trên bề mặt cứng, có thể gây áp lực lên vùng phẫu thuật, làm chậm quá trình lành vết thương. Nếu cần ngồi làm việc, người bệnh nên đứng lên đi lại mỗi 30 – 45 phút.
• Tuân thủ lịch tái khám: Tái khám theo đúng lịch hẹn để bác sĩ theo dõi tiến trình hồi phục, phát hiện và xử lý kịp thời biến chứng (nếu có).

2. Chế độ dinh dưỡng hợp lý, khoa học

Sau phẫu thuật, người bệnh có thể gặp tình trạng táo bón do ít vận động hoặc tác dụng phụ của thuốc giảm đau. Vì vậy, người bệnh nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt để giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, giảm áp lực lên vùng bụng khi đi vệ sinh. Duy trì lượng nước từ 2 – 2,5 lít mỗi ngày giúp hệ tiết niệu hoạt động trơn tru, giảm nguy cơ nhiễm trùng và hỗ trợ quá trình hồi phục của bàng quang.

Ngoài ra, người bệnh cũng nên hạn chế thực phẩm gây kích thích. Đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ hoặc thực phẩm chế biến sẵn có thể gây kích ứng bàng quang, làm nặng thêm triệu chứng tiểu không kiểm soát. Tránh rượu bia, cà phê, nước ngọt có ga vì những loại đồ uống này có thể gây kích thích bàng quang và làm tăng nguy cơ tiểu không tự chủ hoặc tiểu gấp.

3. Kiểm soát tiểu tiện

Sau phẫu thuật, người bệnh có thể cần đặt ống thông tiểu trong vài ngày để hỗ trợ quá trình bài tiết nước tiểu. Trong khoảng thời gian này, người bệnh cần giữ vệ sinh ống thông sạch sẽ để tránh nhiễm trùng. Nếu có dấu hiệu sốt, đau buốt hoặc nước tiểu có màu lạ, cần báo ngay cho bác sĩ. Tập thói quen đi tiểu đúng giờ giúp bàng quang hoạt động ổn định, giảm nguy cơ tiểu són hoặc tiểu không kiểm soát.

4. Quan hệ tình dục sau phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt

Sau phẫu thuật, tiền liệt tuyến và các dây thần kinh xung quanh cần thời gian để lành. Do đó, người bệnh cần kiêng quan hệ tình dục ít nhất 6 – 8 tuần, hoặc theo khuyến cáo của bác sĩ. Một số nam giới có thể gặp tình trạng rối loạn cương dương tạm thời do phẫu thuật ảnh hưởng đến dây thần kinh kiểm soát cương cứng. Tình trạng này có thể cải thiện sau vài tháng, nhưng nếu kéo dài, bạn nên trao đổi với bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp.

Khi nào cần đi khám bác sĩ sau phẫu thuật?

Sau phẫu thuật cắt bỏ, người bệnh cần theo dõi sức khỏe và tái khám theo lịch hẹn để đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra suôn sẻ. Đặc biệt, nếu thấy xuất hiện các dấu hiệu bất thường dưới đây, hãy đến gặp bác sĩ ngay:

• Sốt cao, ớn lạnh: Đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng sau phẫu thuật, đặc biệt nếu kèm theo cảm giác mệt mỏi, đau nhức toàn thân.
• Tiểu khó, tiểu buốt hoặc tiểu ra máu kéo dài: Một ít máu trong nước tiểu có thể xuất hiện trong vài ngày đầu, nhưng nếu tình trạng này kéo dài hoặc ngày càng nặng, cần đi khám để loại trừ biến chứng.
• Đau nhiều ở vùng chậu hoặc vết mổ: Nếu cơn đau không thuyên giảm dù đã dùng thuốc theo chỉ định, rất có thể là dấu hiệu của viêm hoặc biến chứng hậu phẫu.
• Không kiểm soát được tiểu tiện sau nhiều tuần: Nếu tình trạng tiểu không tự chủ kéo dài dù đã thực hiện các biện pháp hỗ trợ phục hồi, cần tham khảo bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp.
• Sưng, đỏ hoặc chảy dịch tại vết mổ: Đây là dấu hiệu nhiễm trùng tại chỗ, có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.

Địa chỉ mổ cắt tuyến tiền liệt uy tín

Để chẩn đoán và điều trị hiệu quả các vấn đề, đồng thời hạn chế nguy cơ biến chứng, nam giới nên lựa chọn cơ sở y tế uy tín có chuyên khoa Tiết niệu, Nam khoa và đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, chuyên môn cao.

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh không chỉ có hệ thống trang thiết bị hiện đại, cơ sở vật chất tiên tiến cùng các phương pháp chẩn đoán tối ưu, mà còn sở hữu đội ngũ bác sĩ, chuyên gia đầu ngành, giúp mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất người bệnh.

Hiện Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa của bệnh viện ứng dụng nhiều kỹ thuật tiên tiến như hệ thống X-quang di động C-Arm, dàn máy nội soi tiết niệu hiện đại, phẫu thuật nội soi 3D, điều trị phì đại tuyến tiền liệt bằng laser hoặc phương pháp mổ mở trong điều trị sỏi tiết niệu.

Cắt bỏ tiền liệt tuyến là phương pháp điều trị giúp cải thiện sức khỏe cho nam giới mắc các bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, để đạt kết quả tốt nhất, người bệnh cần lựa chọn cơ sở y tế uy tín, tuân thủ hướng dẫn chăm sóc sau phẫu thuật và tái khám định kỳ. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy liên hệ với bác sĩ ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời.