Sỏi tuyến tiền liệt: Nguyên nhân, dấu hiệu bệnh và phòng ngừa
Sỏi tuyến tiền liệt là một bệnh lý diễn ra phổ biến, đặc biệt là ở nam giới cao tuổi. Tình trạng này nếu để lâu ngày có thể gây biến chứng viêm tuyến tiền liệt, các vấn đề về thận và giảm chức năng tình dục. Hãy cùng tìm hiểu dấu hiệu và nguyên nhân gây ra bệnh lý sỏi tiền liệt tuyến này, để phòng ngừa và điều trị tốt hơn.
Sỏi tuyến tiền liệt là gì?
Sỏi tuyến tiền liệt là tình trạng tích tụ canxi ở tuyến tiền liệt, dẫn đến hình thành những viên sỏi nhỏ màu nâu xám, bề ngoài trơn bóng với kích thước tương từ 0.5 – 5mm, có thể tương tự với hạt vừng.
Lượng canxi lắng đọng càng nhiều càng làm tăng kích thước sỏi và số lượng sỏi có thể lên đến hàng trăm viên. Sỏi ở tuyến tiền liệt gồm 2 dạng chính là:
- Sỏi được tạo ra từ ống và vỏ bao tuyến tiền liệt.
- Sỏi không được tạo ra từ tuyến tiền liệt, nằm ở phần niệu đạo của tuyến tiền liệt.

Sỏi tuyến tiền liệt là tình trạng lắng đọng canxi tạo thành những viên sỏi vôi hóa
Triệu chứng của bệnh sỏi tiền liệt tuyến
Ở những giai đoạn đầu, sỏi tuyến tiền liệt thường không gây ra triệu chứng rõ ràng và tình trạng này chỉ có thể được phát hiện trên kết quả siêu âm. Tuy nhiên, tình trạng này nếu dẫn đến biến chứng nhiễm trùng, viêm tuyến tiền liệt thì có thể gây ra những vấn đề ở nam giới như:
- Các triệu chứng rối loạn tiểu tiện như triệu chứng tống xuất (tiểu ngập ngừng, nhỏ giọt, tiểu phải rặn), triệu chứng chứa đựng (tiểu nhiều lần, tiểu gấp, tiểu đêm), triệu chứng sau khi tiểu tiện (cảm giác đi tiểu không hết, tiểu còn rớt giọt).
- Tiểu ra các lợn cợn sỏi nhỏ, tiểu ra máu vào giai đoạn cuối của bệnh.
- Đau ở các vùng như xương chậu, vùng đáy chậu (nằm giữa bìu và hậu môn), dương vật, lưng dưới.
- Một số trường hợp có thể ảnh hưởng chức năng tình dục, ảnh hưởng đến khả năng hoặc xuất tinh.
- Mệt mỏi, suy nhược cơ thể, chán ăn, đầy bụng, sốt do nhiễm trùng.
Nguyên nhân sỏi tuyến tiền liệt ở nam giới
Dưới đây là những nguyên nhân có khả năng làm tăng sự hình thành sỏi ở tuyến tiền liệt.
1. Do tuổi tác
Nghiên cứu đã chỉ ra nam giới trên 50 tuổi có nguy cơ mắc phải tình trạng sỏi tuyến tiền liệt cao hơn. Tuổi tác càng cao thì lượng Dihydrotestosterone (DHT) trong cơ thể cũng tăng cao, kích thích tăng sinh tế bào, làm tăng kích thước tuyến tiền liệt. Tình trạng này làm tăng lượng dịch ứ đọng trong tuyến, lâu ngày sẽ khiến lượng sỏi hình thành nhiều hơn. (1)
Người cao tuổi cũng có nguy cơ gặp viêm nhiễm ở tuyến tiền liệt cao hơn do sự suy giảm hệ thống miễn dịch, tăng nguy cơ xuất hiện sỏi.

Nam giới từ 50 tuổi trở lên có nguy cơ bị sỏi tuyến tiền liệt cao
2. Do mắc một số bệnh viêm nhiễm
Tình trạng viêm nhiễm ở tuyến tiền liệt có thể kích thích các tế bào, dẫn đến sản sinh các chất sinh học làm co ống tuyến ở tuyến tiền liệt. Hiện tượng này gây tắc nghẽn, làm tích tụ các dịch và nước tiểu, tạo ra nhiều sỏi hơn tại tuyến tiền liệt. Tắc nghẽn tại ống tuyến cũng có thể gây ra tình trạng trào ngược nước tiểu, dẫn đến hình thành sỏi thứ phát.
3. Do lắng đọng canxi
Lắng đọng canxi có thể diễn ra tại các ống tuyến, gây ra các triệu chứng vôi hóa, làm tắc nghẽn và cản trở sự lưu thông các dịch qua ống. Đây là một trong những nguyên nhân làm tăng sự hình thành sỏi tuyến tiền liệt và dẫn đến các biến chứng viêm nhiễm khác.
Có thể bạn quan tâm: Bệnh vôi hóa tuyến tiền liệt là bệnh gì? Nguyên nhân do đâu?
Đối tượng dễ mắc bệnh
Sỏi tiền liệt tuyến có nguy cơ diễn ra cao hơn đối với những nhóm đối tượng dưới đây:
- Nam giới cao tuổi, từ 50 tuổi trở lên.
- Người mắc phải các tình trạng tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt, viêm tuyến tiền liệt mãn tính, hội chứng đau vùng chậu mãn tính, ung thư tuyến tiền liệt,…
Biến chứng của sỏi tiền liệt tuyến
Sỏi tuyến tiền liệt ban đầu có thể không ảnh hưởng đến sức khỏe và tự được đào thải ra ngoài. Tuy nhiên, nếu lượng sỏi càng nhiều và kích thước lớn thì sẽ gây ra những vấn đề về rối loạn tiểu tiện ở nam giới và dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.
1. Vấn đề về tiểu tiện
Bên cạnh những triệu chứng rối loạn tiểu tiện, người bệnh có thể gặp các vấn đề bí tiểu cấp nếu sỏi kẹt tại niệu đạo và cần phải tiến hành cấp cứu trong nhiều trường hợp.
2. Suy thận
Sỏi tuyến tiền liệt với số lượng hoặc kích thước lớn có thể làm tắc nghẽn niệu đạo, khiến cho việc tống xuất nước tiểu gặp khó khăn, có thể gây ứ đọng nước tiểu trong bàng quang và thận. Đây là một trong những nguyên nhân có thể làm tổn thương chức năng của của thận và dẫn đến biến chứng suy thận.
3. Lão hóa sớm
Sự xuất hiện của sỏi có thể tăng áp lực đối với tuyến tiền liệt, dẫn đến những tổn thương làm giảm chức năng tuyến tiền liệt và khiến quá trình mãn dục nam diễn ra sớm hơn, dẫn đến nhiều vấn đề về khả năng tình dục.
4. Nhiễm khuẩn, viêm nhiễm tuyến tiền liệt
Tăng số lượng và kích thước sỏi gây tắc nghẽn và ứ đọng dịch sẽ tạo điều kiện cho sự phát triển của các vi khuẩn gây nhiễm trùng và dẫn đến tình trạng viêm mạn tính như viêm tuyến tiền liệt, viêm niệu đạo… Bên cạnh đó, tình trạng viêm nhiễm cũng là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ hình thành sỏi, tạo thành vòng xoắn bệnh lý và gây khó khăn cho việc điều trị.

Viêm tuyến tiền liệt và sỏi tuyến tiền liệt có thể tạo thành vòng xoắn bệnh lý
5. Xuất tinh đau
Tuyến tiền liệt là một trong những bộ phận tham gia vào quá trình sản xuất tinh dịch nên sỏi tuyến tiền liệt có khả năng ảnh hưởng đến quá trình này. Ngoài ra, sự tích tụ sỏi cũng có thể gây tắc nghẽn, khiến nam giới có triệu chứng đau, khó chịu khi xuất tinh.
6. Rối loạn chức năng tình dục
Những tổn thương ở tuyến tiền liệt, thận sẽ làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, tăng nguy cơ hiếm muộn. Bên cạnh đó, quá trình sản sinh các hormone liên quan đến hoạt động tình dục có thể bị ảnh hưởng, gây ra các vấn đề như rối loạn cương, xuất tinh sớm, giảm ham muốn ở phái mạnh.
Nam giới gặp các triệu chứng sỏi tuyến tiền liệt cũng có thể cảm thấy khó chịu, có tâm lý tự ti, làm giảm chất lượng của những lần “xuất trận”.
Cách chẩn đoán sỏi tuyến tiền liệt
Người bệnh khi thăm khám sẽ được bác sĩ thăm hỏi về những triệu chứng bất thường liên quan đến tiểu tiện, các triệu chứng ấy xuất hiện khi nào,… Để kiểm tra chính xác hơn các triệu chứng bệnh, người bệnh cần thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp X – quang, chụp CT. Người bệnh có thể phải tiến hành các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh xuyên suốt trong quá trình điều trị để theo dõi tình trạng của sỏi. (2)
Cách điều trị sỏi tuyến tiền liệt
Trong nhiều trường hợp, sỏi tuyến tiền liệt không cần phải điều trị mà cơ thể có thể tự đào thải ra ngoài. Tuy nhiên, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện một số phương pháp điều trị sau:
- Sử dụng thuốc: Sử dụng các loại thuốc kháng sinh trong trường hợp người bệnh bị nhiễm trùng do vi khuẩn. (3)
- Massage vùng bụng: Đối với những trường hợp sỏi ở mức độ nhẹ, phương pháp này có thể giúp làm tan sỏi để hỗ trợ việc đào thải qua đường tiểu.
- Các phương pháp ngoại khoa: Nếu sỏi có kích thước lớn và kèm với tình trạng viêm nhiễm, người bệnh có thể được chỉ định thực hiện một số phương pháp như: phẫu thuật loại bỏ sỏi ở tuyến tiền liệt, cắt bỏ một phần tiền liệt tuyến qua niệu đạo (TURP), thậm chí cắt bỏ cả tuyến tiền liệt.

Thực hiện các phương pháp massage vùng bụng để hỗ trợ cải thiện sỏi tuyến tiền liệt
Cách phòng tránh sỏi tuyến tiền liệt
Tình trạng sỏi tuyến tiền liệt có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, thậm chí ảnh hưởng đến khả năng tình dục ở nam giới. Một trong những cách phòng ngừa hiệu quả chính là duy trì những thói quen sống khoa học như:
- Uống đủ 2 lít nước/ngày để đảm bảo cung cấp đủ thành phần giúp hòa tan các chất, ngăn ngừa quá trình lắng đọng các chất làm hình thành sỏi.
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, bổ sung đầy đủ các nhóm dưỡng chất thiết yếu và ngăn ngừa các thực phẩm làm tăng khả năng viêm như chất béo bão hòa, đồ ngọt nhiều đường,… Hạn chế các thực phẩm cay nóng, nhiều gia vị để tránh tạo môi trường gây lắng đọng chất cặn tạo sỏi.
- Không sử dụng các chất kích thích có thể gây hại cho tuyến tiền liệt như bia rượu, thuốc lá,…
- Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày để tăng cường khả năng thải độc của cơ thể.
- Thực hiện massage phần bụng dưới để hỗ trợ quá trình làm tan sỏi, đào thải sỏi ra ngoài và ngăn hình thành sỏi mới.
- Duy trì đời sống quan hệ tình dục điều độ, chung thủy 1 vợ 1 chồng để đảm bảo sức khỏe tuyến tiền liệt.
- Tiến hành thăm khám nếu phát hiện những dấu hiệu bất thường về tiểu tiện. Đồng thời, kiểm tra sức khỏe định kỳ để được xét nghiệm và phát hiện sự hình thành sỏi bất thường.
Một trong những phương pháp giúp phòng ngừa sỏi tuyến tiền liệt chính là ngăn ngừa phì đại lành tính tuyến tiền liệt và viêm tuyến tiền liệt với các dưỡng chất từ thiên nhiên. Cụ thể, các nhà khoa học Mỹ đã nghiên cứu và tìm ra công dụng của Pygeum Africanum trong việc ức chế men 5α-reductase, giúp ngăn ngừa testosterone chuyển hóa thành DHT, hạn chế sự tăng sinh tế bào tuyến và mô đệm làm tăng kích thước tuyến tiền liệt.
Ngoài ra, các tinh chất như Pumpkin Seed, Saw Palmetto cũng đã được chứng minh chứa các hợp chất giúp kháng viêm hiệu quả và hỗ trợ ngăn ngừa tình trạng phì đại lành tính tuyến tiền liệt gây ra những triệu chứng rối loạn tiểu tiện.
Viên uống Fodex đến từ Mỹ với thành phần Pygeum Africanum, Pumpkin Seed, Saw Palmetto là những dưỡng chất từ thiên nhiên, hỗ trợ ngăn ngừa phì đại lành tính tuyến tiền liệt và viêm tuyến tiền liệt, từ đó hỗ trợ ngăn ngừa những nguyên nhân làm tăng hình thành sỏi ở tuyến tiền liệt.

Hỗ trợ bảo vệ tuyến tiền liệt hiệu quả với các dưỡng chất thiên nhiên trong viên uống Fodex
Các câu hỏi liên quan đến sỏi tuyến tiền liệt
Bên cạnh những thông tin tổng quan về tình trạng sỏi tiền liệt tuyến, nhiều người bệnh cũng có những thắc mắc khác về bệnh lý này.
1. Sỏi tuyến tiền liệt có gây vô sinh không?
Một trong những biến chứng của sỏi tuyến tiền liệt là ảnh hưởng đến chức năng tình dục, làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng. Đây là những yếu tố làm tăng nguy cơ dẫn đến hiếm muộn, vô sinh ở nam giới.
2. Sỏi tiền liệt tuyến có cần phải mổ không?
Trong trường hợp người bệnh gặp phải các viên sỏi to và dẫn đến nhiều biến chứng viêm nhiễm nghiêm trọng khác thì cần phải thực hiện phẫu thuật trong quá trình điều trị để bảo vệ sức khỏe. Thực hiện phẫu thuật sẽ được tiến hành theo chỉ định của bác sĩ điều trị.
Sỏi tuyến tiền liệt thường diễn ra phổ biến ở nam giới cao tuổi, có thể do những tắc nghẽn ở tuyến làm tăng sự hình thành của sỏi. Nếu không được điều trị kịp thời, sỏi tiền liệt tuyến sẽ gây tổn thương ở tuyến tiền liệt, thận và ảnh hưởng đến chức năng tình dục. Hãy chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ và duy trì những thói quen sống khoa học để phòng ngừa hiệu quả tình trạng này.
- Hyun, J. S. (2018). Clinical Significance of Prostatic calculi: a review. The World Journal of Men S Health, 36(1), 15. https://doi.org/10.5534/wjmh.17018
- Gesund.bund.de. (2021, February 19). Prostate stones: symptoms and treatment. https://gesund.bund.de/en/prostate-stones
- Baxter, R. (n.d.). What are prostatic calculi (prostate stones)? Do they affect sexual function? ISSM. https://www.issm.info/sexual-health-qa/what-are-prostatic-calculi-prostate-stones-do-they-affect-sexual-function