9 nguyên nhân phì đại tuyến tiền liệt và triệu chứng thường gặp
Phì đại lành tính tuyến tiền liệt là bệnh phổ biến ở nam giới trung niên, gây ra nhiều triệu chứng tiết niệu khó chịu, ảnh hưởng đến bàng quang và làm giảm chất lượng sống của nam giới. Vậy, đâu là nguyên nhân phì đại tuyến tiền liệt và triệu chứng nào thường gặp? Hãy theo dõi bài viết để nắm những thông tin bổ ích về nguyên nhân phì đại tiền liệt tuyến này.
Phì đại tuyến tiền liệt là gì?
Phì đại tuyến tiền liệt hay còn gọi là tăng sinh tuyến tiền liệt, là sự gia tăng kích thước của tuyến tiền liệt, sẽ dẫn đến hẹp và tắc lòng niệu đạo do sự gia tăng kích thước làm chèn ép vào niệu đạo và bàng quang gây ra rối loạn tiểu tiện như: khó tiểu, bí tiểu, tiểu nhiều lần, tiểu ngập ngừng, tiểu gấp, tiểu không hết, cùng các biến chứng như nhiễm trùng tiết niệu, suy giảm chức năng thận… (1)

Phì đại tuyến tiền liệt là sự gia tăng kích thước tuyến tiền liệt gây chèn ép lên niệu đạo và bàng quang
Đối tượng mắc bệnh và mức độ phổ biến
Đối tượng mắc bệnh phì đại tuyến tiền liệt là nam giới lớn tuổi. Bệnh thường bắt đầu xuất hiện ở độ tuổi 30, và sau 50 tuổi thì các triệu chứng có biểu hiện “rầm rộ”. Tuy nhiên, cũng có số ít xuất hiện ở người trẻ. Bệnh có chiều hướng phát triển theo độ tuổi, ước tính hơn 50% nam giới trên 60 tuổi bị mắc bệnh này, đến 85 tuổi, con số này tăng lên 90%.
Nam giới có các yếu tố sau đây sẽ có nguy cơ cao phì đại tuyến tiền liệt:
- Từ 40 tuổi trở lên: Phì đại tuyến tiền liệt ít gặp ở những người dưới 40 tuổi, mà sau tuổi 40 bệnh thường mới bắt đầu biểu hiện.
- Tiền sử gia đình có người mắc bệnh tăng sản lành tính tuyến tiền liệt: Nếu trong gia đình có bố và anh trai bị bệnh này thì bạn có nguy cơ cao mắc bệnh này.
- Người mắc các bệnh lý như: béo phì, bệnh tim mạch, và bệnh tiểu đường loại 2… là những nhóm bệnh có nguy cơ cao mắc phì đại tuyến tiền liệt.
- Không thường xuyên tập thể dục: Những người ít vận động là những đối tượng nguy cơ cao với bệnh phì đại tuyến tiền liệt.
- Chủng tộc: những người da đen và da trắng có nguy cơ cao hơn những người có màu da khác.
- Chế độ dinh dưỡng không khoa học, thường xuyên sử dụng rượu bia, thuốc lá, chất kích thích, ăn quá nhiều tinh bột, chất béo, thịt, trứng sữa…
- Sống hoặc làm việc trong các môi trường ô nhiễm, thường xuyên căng thẳng
- Người từng mắc bệnh về đường tiết niệu
9 nguyên nhân phì đại tuyến tiền liệt
Phì đại tuyến tiền liệt có rất nhiều nguyên nhân, có thể kể đến những nguyên nhân phổ biến sau đây:
- Yếu tố lão hóa: Trong suốt cuộc đời của nam giới, họ sẽ luôn sản xuất nội tiết tố testosterone và một lượng nhỏ estrogen. Tuy nhiên, theo thời gian, lượng testosterone giảm đi, dẫn đến tỷ lệ estrogen cao hơn. Điều này làm tăng hoạt động của các chất thúc đẩy sự phát triển của tế bào tuyến tiền liệt, dẫn đến tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt.
- Mất cân bằng giữa tăng sinh và chết tế bào theo chương trình: Có thể xảy ra do một phản ứng viêm trong cơ thể hoặc tình trạng viêm âm thầm và mất cân bằng giữa các hormone (tăng tỷ lệ estrogen/testosterone).
- Sự mất cân bằng giữa các hormone giới tính: Các yếu tố liên quan đến lão hóa và những thay đổi trong tế bào tinh hoàn có thể gây mất cân bằng nội tiết tố nam, đặc biệt là nồng độ testosterone, từ đó ảnh hưởng đến tuyến tiền liệt.
- Sự tăng dihydrotestosterone (DHT): Phì đại tuyến tiền liệt xuất phát từ quá trình lão hóa do tuổi tác, mãn dục nam làm suy giảm nội tiết tố nam testosterone kéo theo đó là sự tăng DHT do tăng 5 alpha-reductase. DHT làm gia tăng số lượng tế bào phát sinh từ cả 2 cơ chế là tăng sản tế bào và giảm quá trình chết tế bào theo chương trình.
- Yếu tố tinh hoàn: Những người đàn ông có vấn đề về tuyến tiền liệt hoặc bất thường về tinh hoàn đều có thể làm tăng nguy cơ phì đại lành tính tuyến tiền liệt. Vì thế, những người đàn ông đã cắt bỏ tinh hoàn khi còn bé sẽ không phát triển tình trạng phì đại tiền liệt tuyến.
- Yếu tố di truyền: Các yếu tố tiền căn gia đình có vấn đề về tuyến tiền liệt hoặc bất thường về tinh hoàn đều có thể làm tăng nguy cơ phì đại tuyến tiền liệt.
- Thói quen nhịn tiểu: Mặc dù việc nín tiểu có thể tương đối an toàn đối với những người có hệ thống và đường tiết niệu khỏe mạnh, nhưng nó có thể là yếu tố nguy cơ góp phần gây ra phì đại tiền liệt tuyến.
- Ăn uống thiếu khoa học: Chế độ ăn nhiều chất béo “xấu” có hàm lượng calo cao (HFD) góp phần làm gia tăng mạnh tỷ lệ rối loạn chuyển hóa như béo phì và tiểu đường loại 2. Theo thời gian, sự tích tụ nhiều chất béo ở vùng bụng của nam giới có liên quan đến việc tăng nguy cơ biến chứng tiết niệu bao gồm tiểu không kiểm soát, rối loạn cương dương, tăng sản lành tính tuyến tiền liệt (BPH) và có thể là ung thư. (2)
- Ảnh hưởng của ô nhiễm đến hoạt động của hormone
Ngoài ra, phì đại tuyến tiền liệt còn liên quan đến lối sống, thói quen ăn uống không cân đối, thường xuyên sử dụng rượu bia, chất kích thích, sống trong môi trường ô nhiễm cũng ảnh hưởng đến lượng nội tiết trong cơ thể.

Mất cân bằng nội tiết của cơ thể là một trong những nguyên nhân gây phì đại tuyến tiền liệt
Triệu chứng của bệnh phì đại tuyến tiền liệt
Tuyến tiền liệt là một tuyến nhỏ có kích thước khoảng 10-20gr là một phần của hệ thống sinh sản của nam giới. Chúng nằm sát cơ bàng quang, bao quanh một đoạn niệu đạo, chỗ nối với cổ bàng quang. Do vậy, phì đại tuyến tiền liệt sẽ ảnh hưởng đến niệu đạo và bàng quang gây ra các triệu chứng của đường tiểu dưới:
Phì đại lành tính tuyến tiền liệt gây ra các triệu chứng đường tiểu dưới, gồm 3 nhóm triệu chứng sau:
1. Nhóm triệu chứng tống xuất
- Tiểu chậm
- Tiểu không thành công
- Tiểu ngắt quãng
- Tiểu ngập ngừng
- Tiểu nhỏ giọt
- Tiểu lâu (kéo dài thời gian đi tiểu)
2. Nhóm triệu chứng chứa đựng
- Tiểu nhiều lần
- Tiểu đêm
- Tiểu gấp
- Tiểu không kiểm soát
3. Nhóm triệu chứng sau khi đi tiểu
- Cảm giác tiểu chưa hết
- Tiểu xong còn rớt giọt
Ngoài ra, còn các triệu chứng ít gặp hơn như: nhiễm trùng đường tiết niệu, bí tiểu, trong nước tiểu có máu.
Kích thước của tuyến tiền liệt không phải lúc nào cũng xác định mức độ nghiêm trọng của tắc nghẽn hoặc các triệu chứng. Một số nam giới có tuyến tiền liệt phì đại với kích thước to nhưng rất ít bị tắc nghẽn và ít triệu chứng. Trong khi đó, có những người đàn ông khác tuyến tiền liệt chỉ bị phì đại với kích thước nhỏ nhưng lại gây tắc nghẽn nhiều hơn và có nhiều triệu chứng hơn. (3)

Phì đại lành tính tuyến tiền liệt gây ra các triệu chứng đường tiểu dưới
Một số bệnh khác có triệu chứng tương tự phì đại tuyến tiền liệt dễ gây nhầm lẫn
- Viêm tuyến tiền liệt: là tình trạng viêm tại vị trí tuyến tiền liệt nguyên nhân do vi khuẩn hoặc không do vi khuẩn gây ra các triệu chứng tiểu buốt, tiểu rắt, khó tiểu, tiểu ngắt quãng, tia nước yếu…
- Hẹp niệu đạo: Bệnh do niệu đạo bị hẹp lại do viêm hoặc nhiễm khuẩn hoặc nhiều lý do khác khiến đường dẫn nước tiểu ra ngoài bị hẹp gây khó khăn cho việc đi tiểu như: tiểu khó, đau khi đi tiểu, bí tiểu, tiểu không tự chủ…
- Sẹo ở cổ bàng quang do phẫu thuật: Bàng quang là cơ quan dễ bị tổn thương nhất khi phẫu thuật vùng chậu. Tổn thương có thể xảy ra trong quá trình phẫu thuật niệu đạo, hoặc phẫu thuật nam khoa.
- Sỏi thận hoặc sỏi bàng quang: Những chứng bệnh này cũng gây ra các triệu chứng tiểu tiện khá giống với phì đại tuyến tiền liệt.
- Các vấn đề liên quan đến dây thần kinh kiểm soát bàng quang: Bệnh nhân mắc các bệnh lý liên quan đến dây thần kinh bàng quang sẽ có bàng quang hoạt động kém, không thể co lại và giãn ra nhịp nhàng để giữ và tống xuất nước tiểu gây rối loạn chức năng bàng quang.
- Ung thư tuyến tiền liệt hoặc bàng quang: Thường là ung thư biểu mô tuyến. Triệu chứng thường vắng mặt cho đến khi khối u tăng trưởng gây tiểu máu và/hoặc đái khó kèm theo đau.
Phì đại tuyến tiền liệt có nguy hiểm không?
Phì đại lành tính tuyến tiền liệt tiến triển chậm, và thường không phải là mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe, vì đây không phải là phải là bệnh ung thư. Tuy nhiên, phì đại tuyến tiền liệt khiến người bệnh đi tiểu liên tục nên ảnh hưởng đến sức khỏe, công việc, khả năng tình dục, cũng như chất lượng sống, tâm lý của người bệnh gây rối loạn giấc ngủ, cản trở đời sống xã hội, gây hoang mang, lo lắng.
Các biến chứng nguy hiểm của phì đại tuyến tiền liệt
Phì đại tuyến tiền liệt nếu không được điều trị và theo dõi sát sao có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm sau đây:
- Bí tiểu cấp tính: Tình trạng này xảy ra sau một thời gian dài bị tình trạng rối loạn đi tiểu, nhưng cũng có thể khởi phát đột ngột sau một thời gian dài tiềm ẩn trong cơ thể. Người bệnh cảm thấy đường tiểu tắc nghẽn, khó đi tiểu cho tới khi bí tiểu hoàn toàn. Trường hợp cấp tính này, bác sĩ sẽ phải tiến hành thông tiểu bằng nhiều phương pháp khác nhau.
- Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTIs): Phì đại tuyến tiền liệt có các triệu chứng phát triển theo thời gian dẫn đến ứ đọng nước tiểu trong bàng quang, là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn phát triển gây nhiễm trùng đường tiết niệu như nhiễm trùng đường tiểu dưới, nhiễm trùng bàng quang. Trường hợp nhiễm trùng lan ngược lên thận có thể gây viêm nhiễm ở thận, thậm chí nhiễm trùng huyết sẽ rất nguy hiểm đến tính mạng.
- Tổn thương bàng quang: Khi tuyến tiền liệt phì đại ở kích thước lớn sẽ ảnh hưởng đến đường tiểu dưới. Nếu không được điều trị sẽ tạo áp lực cho bàng quang khi phải chịu đựng tình trạng chứa nước tiểu trong một thời gian dài, dẫn đến tổn thương, suy bàng quang.
- Tổn thương thận: Trường hợp nước tiểu ứ đọng lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến chức năng của thận, gây suy thận.
- Sỏi bàng quang: Do tình trạng ứ đọng nước tiểu thường xuyên tại bàng quang.
- Máu trong nước tiểu: Tình trạng này hiếm xảy ra, máu thường xuất hiện ở dòng nước tiểu đầu tiên, có cả máu tươi và cục máu đông xuất hiện.
Trên đây là những biến chứng nguy hiểm hy hữu, trong trường hợp tổn thương thận có thể đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng của người bệnh.
Khi nào nên điều trị tình trạng phì đại tuyến tiền liệt
Nếu các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt ở mức độ nhẹ và không gây khó chịu thì có thể không cần điều trị, số ít nam giới có thể tự khỏi. Tuy nhiên, khi các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, sức khỏe tổng thể của bạn, cần các lựa chọn điều trị phù hợp.
Phì đại tuyến tiền liệt tiến triển nghiêm trọng có thể gây ra:
- Thường xuyên muốn đi tiểu (quá 8 lần/ngày)
- Phải thức dậy nhiều lần trong đêm để đi tiểu
- Có máu trong nước tiểu hoặc tinh dịch
- Đi tiểu đau hoặc rát
- Xuất tinh đau đớn
- Thường xuyên bị đau hoặc cứng ở lưng dưới, hông, vùng xương chậu hoặc trực tràng, đùi trên
Khi xuất hiện các biểu hiện như trên, điều quan trọng là phải đến bệnh viện để được bác sĩ kiểm tra chức năng tiết niệu, việc điều trị sớm có thể giúp hạn chế được các biến chứng sau này.
Các phương pháp chẩn đoán phì đại tuyến tiền liệt
Để xác định tình trạng phì đại tuyến tiền liệt, bác sĩ sẽ thực hiện các phương pháp thăm khám sau:
1. Hỏi tiền sử bệnh của cá nhân và gia đình:
Xem xét bệnh sử cá nhân và gia đình là một trong những điều đầu tiên mà các bác sĩ thực hiện trong việc chẩn đoán bệnh. Bác sĩ sẽ có bảng câu hỏi các vấn đề liên quan như: triệu chứng, tần suất triệu chứng bệnh, những loại thuốc mà bệnh nhân đang dùng, thói quen sinh hoạt, vận động hàng ngày, có thường uống bia rượu, chất kích thích hay không, cũng như tiền sử bệnh lý của bản thân và gia đình.
2. Kiểm tra sức khỏe:
Việc khám sức khỏe giúp chẩn đoán bệnh chính xác hơn. Việc thăm khám bao gồm kiểm tra: dịch tiết từ niệu đạo, có hạch to hay mềm ở bẹn, bìu sưng hoặc mềm; nhìn và sờ các khu vực cụ thể cần thăm khám; hoặc khám tiền liệt tuyến qua ngả trực tràng.
Để thực hiện việc thăm khám, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân cúi xuống bàn hoặc nằm nghiêng trong khi ôm đầu gối gần ngực. Bác sĩ cho một ngón tay có đeo găng, được bôi trơn vào trực tràng và cảm nhận xem phần tuyến tiền liệt có kích thước to hay bình thường, mật độ mềm hay chắc, hoặc có bất kỳ bất thường nào cần xét nghiệm thêm hay không. Việc này giống như một phần của khám sức khỏe định kỳ cho nam giới từ 40 tuổi trở lên, cho dù họ có mắc các vấn đề về tiết niệu hay không.
3. Kiểm tra y tế:
Sau khi kiểm tra sức khỏe tổng thể, nếu có nghi ngờ, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các xét nghiệm sau:
- Phân tích nước tiểu: Mẫu nước tiểu của bệnh nhân sẽ cho biết các thông số cơ bản, qua đó có thể đánh giá xem có bị nhiễm trùng đường niệu, có máu, đường hoặc đạm… trong nước tiểu hay không. Nếu nghi ngờ nhiễm trùng đường niệu, có thể tiến hành cấy nước tiểu và làm kháng sinh đồ.
- Xét nghiệm nồng độ PSA trong máu: Tế bào tuyến tiền liệt tạo ra một loại protein gọi là PSA. Trường hợp PSA tăng cao cho thấy tế bào tuyến tiền liệt tăng sinh, có thể gặp trong ung thư, phì đại hoặc viêm tuyến tiền liệt…
- Thử nghiệm niệu động học: Các xét nghiệm niệu động học bao gồm nhiều quy trình xem xét mức độ lưu trữ và thải nước tiểu của bàng quang. Xét nghiệm niệu động học khảo sát hoạt động và chẩn đoán các vấn đề liên quan tới hoạt động của bàng quang, niệu đạo và cơ thắt vùng cổ bàng quang. Đồng thời, đo lượng nước tiểu tồn lưu sau khi đi tiểu, đánh giá lượng nước tiểu còn lại trong bàng quang sau khi đi tiểu.
- Soi bàng quang: là một thủ thuật sử dụng ống soi bàng quang, để xem xét bên trong niệu đạo và bàng quang, tìm kiếm tắc nghẽn hoặc sỏi trong đường tiết niệu.
- Siêu âm qua ngả trực tràng: Là phương pháp sử dụng thiết bị đầu dò siêu âm cho vào ngã vào trực tràng của người đàn ông, bên cạnh tuyến tiền liệt. Hình ảnh siêu âm cho thấy kích thước của tuyến tiền liệt và bất kỳ bất thường nào, chẳng hạn như khối u.
- Chụp X-quang hệ tiết niệu: Chụp X-quang cho thấy sự thay đổi bất thường về cấu trúc của đường tiểu do phì đại tuyến tiền liệt về: mức độ lồi vào trong lòng bàng quang và niệu đạo của khối tuyến tiền liệt phì đại, đánh giá chức năng của 2 bên thận, cũng như tình trạng niệu đạo có biến chứng đi kèm như sỏi, dị tật…
- Sinh thiết: Sinh thiết là một thủ thuật nhằm lấy một mẫu mô tuyến tiền liệt nhỏ để kiểm tra bằng kính hiển vi. Xét nghiệm có thể cho biết liệu có bị ung thư tuyến tiền liệt hay không. (4)
Các phương pháp điều trị phì đại tuyến tiền liệt
Tùy vào tình trạng bệnh của bệnh mà bác sĩ sẽ có chỉ định phương pháp điều trị. Trong trường hợp bệnh nhẹ chỉ cần điều chỉnh lối sống theo hướng tích cực, những trường hợp khác có thể điều trị nội khoa hoặc ngoại khoa.
1. Điều chỉnh lối sống tích cực
Cần thay đổi lối sống, thói quen sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng và phương pháp luyện tập, nghỉ ngơi khoa học giúp giảm các triệu chứng của bệnh như:
- Không nên nín tiểu, cần đi tiểu ngay khi buồn tiểu
- Nên thiết lập thời gian đi tiểu định kỳ trong ngày cả khi không buồn tiểu
- Tránh sử dụng rượu bia, chất kích thích, đặc biệt là vào buổi tối
- Giữ tinh thần thoải mái, kiểm soát stress, vì tinh thần căng thẳng sẽ đi tiểu nhiều lần hơn
- Duy trì chế độ tập luyện, giúp tăng cường sức khỏe, cải thiện mức độ tầm trọng của bệnh
- Cần giữ ấm cơ thể, vì bệnh có thể trở nặng nếu cơ thể bị nhiễm lạnh
- Không nên tự ý dùng các loại thuốc trị bệnh hô hấp mà không được bác sĩ kê đơn hoặc thuốc kháng histamin vì nó có thể gây ức chế bàng quang, khiến bạn khó đi tiểu
2. Điều trị nội khoa
Với trường hợp điều chỉnh bằng phương pháp tự nhiên, điều chỉnh lối sống không hiệu quả thì bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thuốc điều trị. Các nhóm thuốc dùng để điều trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt:
- Thuốc chẹn thụ thể alpha-1: Nhóm thuốc này bao gồm: Doxazosin, Prazosin, Alfuzosin, Terazosin… Thuốc có tác dụng làm giãn cơ trơn tuyến tiền liệt giúp nước tiểu lưu thông qua niệu đạo dễ dàng hơn. Các loại thuốc này có hiệu quả sau vài ngày hoặc vài tuần. Tuy nhiên, thuốc có một số tác dụng phụ không mong muốn như hạ huyết áp, gây mệt mỏi, choáng váng và suy nhược cơ thể.
- Thuốc giảm hormone DHT (thuốc ức chế 5 alpha-reductase): Những loại thuốc như Dutasteride và Finasteride giúp làm giảm nồng độ hormone dihydrotestosterone (DHT) do tuyến tiền liệt sản xuất quá mức. Tác dụng của thuốc là làm nhỏ tuyến tiền liệt và cải thiện lưu lượng nước tiểu. Song, thuốc cũng một số tác tác dụng phụ không mong muốn như gây rối loạn cương dương và làm suy giảm ham muốn tình dục. Do vậy, để giảm tác dụng phụ và mang lại hiệu quả cao hơn, bác sĩ sẽ kết hợp các loại thuốc này với thuốc chẹn thụ thể alpha-1.
- Thuốc kháng Muscarinic: Bao gồm Oxybutynin ER, Solifenacin, thuốc giúp giảm co thắt cơ chóp bàng quang, điều trị các triệu chứng đường tiểu dưới trong phì đại lành tính tuyến tiền liệt hoặc bàng quang tăng hoạt. Tuy nhiên, thuốc lại có tác dụng phụ là khô miệng, táo bón…
- Thuốc kháng sinh: Trường hợp viêm tuyến tiền liệt do nguyên nhân vi khuẩn, thuốc kháng sinh có thể cải thiện các triệu chứng của bệnh.
Sử dụng các loại thuốc Tây để điều trị bệnh tồn tại nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Do đó, xu hướng hiện nay là sử dụng thêm các loại sản phẩm hỗ trợ cải thiện và phòng ngừa từ thảo dược an toàn, hiệu quả và lành tính. Viên uống Fodex được sản xuất tại Mỹ, với chiết xuất các tinh chất thiên nhiên quý, trong đó nổi bật là bộ ba tinh chất vàng Pygeum Africanum, Saw Palmetto, Pumpkin Seed tạo ra cơ chế 3 tác động hỗ trợ:
- Làm giãn cơ trơn tuyến tiền liệt và điều hòa hoạt động bàng quang.
- Kìm hãm sự tăng trưởng/ ức chế tăng sinh tế bào tuyến và mô đệm ở tuyến tiền liệt.
- Chống viêm tuyến tiền liệt.
Nhờ đó, Fodex mang đến hiệu quả ưu việt chỉ sau 6-8 tuần sử dụng, hỗ trợ cải thiện các rối loạn tiểu tiện do phì đại tuyến tiền liệt như: tiểu gấp, tiểu nhiều lần, tiểu không tự chủ, tiểu rắt (tiểu són), tiểu khó, tiểu đêm; hỗ trợ giảm nguy cơ và hạn chế sự phát triển của u xơ phì đại tuyến tiền liệt lành tính; giúp cải thiện chất lượng sống và phong độ đàn ông.

Bổ sung các tinh chất thiên nhiên có trong Fodex được xem là giải pháp mới trong hỗ trợ cải thiện phì đại tuyến liệt
3. Điều trị ngoại khoa
Can thiệp ngoại khoa sẽ được áp dụng cho trường hợp điều trị bằng thuốc không hiệu quả. Tùy trường hợp để có phương pháp can thiệp phù hợp như: phẫu thuật xâm lấn tối thiểu để giải quyết các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt.
Một số trường hợp biến chứng như suy thận, sỏi bàng quang, nhiễm trùng đường tiết niệu, tiểu không tự chủ, bí tiểu… thường được khuyến nghị các thủ thuật can thiệp sâu hơn. Các phương pháp can thiệp ngoại khoa bao gồm các phương pháp sau đây.
- Phẫu thuật nội soi tuyến tiền liệt (TURP): Phương pháp này được sử dụng phổ biến nhất đối với phì đại lành tính tuyến tiền liệt vì mang đến hiệu quả cao. Qua niệu đạo, bác sĩ đưa dao cắt nội soi vào tuyến tiền liệt và cắt nhỏ chúng ra. Các mảnh nhỏ sẽ được hút ra ngoài và qua ống nội soi.
- Phẫu thuật xẻ tuyến tiền liệt qua ngả niệu đạo (TUIP): Bằng cách tạo ra một vết rạch nhỏ trên tuyến tiền liệt và cổ bàng quang, giúp khơi thông dòng nước tiểu từ bàng quang. Với phương pháp này, bệnh nhân thường sẽ xuất viện trong ngày.
- Tiêu hủy u xơ bằng kim qua đường niệu đạo (TUNA). Dùng năng lượng tần số sóng vô tuyến để tạo nên những thương tổn hoại tử bên trong tiền liệt tuyến. Phương pháp này không cần gây mê toàn thân nên bệnh nhân không cần phải nằm viện.
- Phẫu thuật mở bóc nhân tuyến tiền liệt: Bác sĩ rạch một đường ở bụng hoặc đáy chậu, khu vực phía sau bìu. Khối cơ bên trong của tuyến tiền liệt sẽ được cắt bỏ, chỉ để lại phần bên ngoài. Thủ thuật này khiến người bệnh nằm viện khá lâu, lên đến 10 ngày.
- Cắt đốt bốc hơi tiền liệt tuyến bằng laser: Bác sĩ sử dụng tia laser đưa sâu vào trong tổ chức phì đại, sau đó đốt. Tuyến tiền liệt phì đại sau khi bị đốt sẽ teo đi và thoái hóa thứ phát.
- Đặt ống nong niệu đạo tuyến tiền liệt (stent). Sử dụng ống nong niệu đạo trong điều trị phì đại tuyến tiền liệt. Có nhiều loại ống nong như ống nong tự tiêu, ống nong đặt tạm thời, ống nong đặt vĩnh viễn. Ống nong sẽ được đặt vào vị trí bị chèn ép trong niệu đạo tuyến tiền liệt, giúp giải quyết tình trạng tắc nghẽn đường tiểu.
Các phương pháp can thiệp ít xâm lấn khác đang được nghiên cứu mang lại nhiều hứa hẹn về hiệu quả điều trị như: nội soi ổ bụng hoặc robot bóc nhân tuyến tiền liệt, trị liệu bằng hơi nước (Water vapor thermal therapy) hoặc bằng tia nước (Aqua Lotion – image guided robotic waterjet ablation), đặt dụng cụ nitinol tạm thời (iTIND: Temporarily Implanted Nitinol Device), nút động mạch tuyến tiền liệt (PAE: Prostatic artery embolisation).
Phòng ngừa phì đại tuyến tiền liệt
Phì đại tuyến tiền liệt tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có cách điều trị để ngăn chặn tuyệt đối. Vì vậy, nam giới cần ý thức và có phương pháp phòng ngừa từ sớm bằng chế độ ăn uống và tập luyện khoa học, kết hợp với các sản phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên.
- Có chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, kiểm soát căng thẳng, giữ tinh thần thư thái, vui vẻ.
- Nên ăn uống cân đối, chú ý bổ sung các thực phẩm lành mạnh như rau xanh, trái cây tươi..
- Hạn chế sử dụng bia rượu, chất kích thích, tránh xa thuốc lá.
- Duy trì chế độ tập luyện phù hợp, bài tập kegel là gợi ý giúp tăng cường sức khỏe sàn chậu, bàng quang.
- Cố gắng tiểu sạch ở mỗi lần đi tiểu.
- Hạn chế sử dụng các loại thuốc có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng của phì đại tuyến tiền liệt.
- Chủ động bổ sung các tinh chất thiên nhiên giúp tăng cường sức khỏe tuyến tiền liệt từ sớm, đặc biệt là sau tuổi 40.
Đến đây, chắc hẳn bạn cũng đã biết được các nguyên nhân phì đại tuyến tiền liệt và một số thông tin bổ ích về triệu chứng và cách điều trị bệnh. Hy vọng, bạn sẽ có thêm kiến thức để theo dõi và chăm sóc sức khỏe khoa học mỗi ngày.
(1) Benign prostatic hyperplasia (BPH) – Symptoms and causes – Mayo Clinic. (2023, February 21). Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/benign-prostatic-hyperplasia/symptoms-causes/syc-20370087
(2) Kelly L. S. (2023, November 8). Enlarged Prostate (BPH) – Symptoms and Causes. Retrieved from https://www.pennmedicine.org/for-patients-and-visitors/patient-information/conditions-treated-a-to-z/enlarged-prostate
(3) Benign Prostatic Hyperplasia (BPH): Symptoms, diagnosis & treatment – Urology Care Foundation. (n.d.). https://www.urologyhealth.org/urology-a-z/b/benign-prostatic-hyperplasia-(bph)
(4) What Is BPH? (2016, November 9). WebMD. https://www.webmd.com/men/prostate-enlargement-bph/what-is-bph