Cách tính kích thước tiền liệt tuyến trên siêu âm được bác sĩ sử dụng
Tuyến tiền liệt phát triển nhanh ở thời kỳ dậy thì và duy trì kích thước như vậy cho đến 45 tuổi. Khi nam giới bước qua tuổi 45 – 50, kích thước tuyến tiền liệt có chiều hướng tăng dần lên. Sự thay đổi bất thường về kích thước tuyến tiền liệt có thể gây ra những triệu chứng khó chịu ở đường tiểu dưới và nghiêm trọng hơn có thể gây ra các bệnh lý ảnh hưởng đến sức khỏe của phái mạnh. Vậy cách tính kích thước tiền liệt tuyến trên siêu âm như thế nào? và kích thước bao nhiêu là bất thường?
Tính kích thước tiền liệt tuyến bằng cách nào?
Tính kích thước tiền liệt tuyến hầu hết là bằng siêu âm. Việc đánh giá thể tích, kích thước tuyến tiền liệt có vai trò quan trọng trong chẩn đoán và điều trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt. Hiện nay, siêu âm là một phương pháp được áp dụng rộng rãi để tính kích thước, thể tích, hình dáng và mật độ của tuyến tiền liệt. Phương pháp này có ưu điểm là thực hiện nhanh và cho kết quả chính xác.
Hiện có nhiều phương pháp siêu âm tuyến tiền liệt như: Siêu âm bụng vùng phía trước xương mu, siêu âm qua đường trực tràng, siêu âm qua đường tầng sinh môn, siêu âm bằng đầu dò qua niệu đạo…Trong đó, siêu âm qua trực tràng (Transrectal ultrasound – TRUS) là phương pháp chẩn đoán hình ảnh được sử dụng rộng rãi trong việc chẩn đoán kích thước, đánh giá tuyến tiền liệt.
Cách tính kích thước tiền liệt tuyến trên siêu âm
Theo chia sẻ của Bác sĩ Lê Quang Hồng trong cuốn sách “Hỏi đáp về bệnh tuyến tiền liệt”, ở người trẻ, trọng lượng bình thường của tuyến tiền liền liệt từ 15-20g, quy ra thể tích là 15-20 cm³.
Cách tính thể tích thông qua 3 chỉ số kích thước tiền liệt tuyến theo công thức sau: (1)
V= h x L x e/2
Trong đó:
- V: Thể tích tính bằng cm³.
- h: Chiều cao.
- L: Chiều rộng.
- e: Bề dày tuyến (chiều dài).
Cách tính thể tích và khối lượng Ellipsoid
Dựa trên hình dạng elip của tuyến tiền liệt có cách tính kích thước của tuyến tiền liệt trên siêu âm như sau: (2)
Thể tích tuyến tiền liệt (ml) = (chiều cao x chiều rộng x chiều dài) x π/6.
1 ml thể tích tuyến tương đương 1 gram.
Hoặc thể tích tuyến tiền liệt = chiều cao x chiều rộng x chiều dài x 0,523
Trong đó:
Chiều dài: Đường kính dọc giữa bàng quang và cơ thắt ngoài.
Chiều rộng: Đường kính ngang tối đa ở mức tuyến giữa của tuyến tiền liệt.
Chiều cao: Đường kính trước sau và tuyến tiền liệt, có thể tìm thấy trên mặt phẳng trục hoặc mặt phẳng đứng.
Ví dụ:
Thông qua kết quả siêu âm, chiều cao: 3cm, chiều rộng: 4cm, chiều dài 2.5cm. Cách tính thể tích:
Thể tích tuyến tiền liệt (ml) = (chiều cao x chiều rộng x chiều dài) x π/6
Thể tích tuyến tiền liệt (ml) = 3 x 4 x 2.5 x π /6 = 15.71 ml.
Lưu ý, để có kết quả chính xác, việc siêu âm, đo đạc cần được thực hiện bởi bác sĩ, chuyên gia y tế có kinh nghiệm và sử dụng thiết bị y tế hiện đại. Cách tính kích thước tiền liệt tuyến trên siêu âm có thể thay đổi phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi tác, tình trạng sức khỏe của người bệnh. Nếu bạn không thể tự tính được kích thước, thể tích tuyến tiền liệt tốt hơn hết bạn nên nhờ bác sĩ tính toán và tư vấn cụ thể cho bạn.

Siêu âm tuyến tiền liệt giúp bác sĩ tính được kích thước tuyến tiền liệt
Đo kích thước tuyến tiền liệt có thể bị sai không?
Việc đo kích thước tuyến tiền liệt có thể xảy ra sai lệch phụ thuộc vào tay nghề bác sĩ và thiết bị máy móc đo lường. Do đó, để có được kết quả đo kích thước tuyến tiền liệt chính xác nhất, nam giới nên đến các cơ sở y tế uy tín, chất lượng để khám, tư vấn và thực hiện siêu âm, đo lường.
Có thể dùng cách đo kích thước tiền liệt tuyến trên siêu âm để làm mục đích hướng đến để điều trị?
Cách tính kích thước tiền liệt tuyến trên siêu âm là cơ sở quan trọng để bác sĩ chẩn đoán tình trạng bệnh lý và đưa ra phác đồ điều trị. Tuy nhiên, để xác định chính xác tình trạng phì đại tuyến tiền liệt trong trường hợp cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện thêm một số xét nghiệm cần thiết như: xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm máu tìm kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA), đo lưu lượng dòng tiểu, chụp X quang hệ tiết niệu, đo áp lực bàng quang – niệu đạo…
Phương pháp điều trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt được Bộ Y tế chấp nhận hiện nay
Tùy vào kết quả thăm khám, xét nghiệm và tình trạng sức khỏe của người bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp:
1. Điều trị nội khoa
- Thuốc chẹn thụ thể alpha-1: Nhóm thuốc này gồm doxazosin, Prazosin, Alfuzosin, Terazosin… có tác dụng làm giãn cơ trơn tuyến tiền liệt giúp nước tiểu lưu thông dễ dàng. Tuy nhiên, thuốc đem lại một số tác dụng phụ như hạ huyết áp, mệt mỏi, choáng váng, suy nhược cơ thể.
- Thuốc giảm hormone DHT (thuốc ức chế 5 alpha-reductase): Gồm Dutasteride và Finasteride giúp giảm nồng độ hormone dihydrotestosterone (DHT), đồng thời cải tiện lưu lượng nước tiểu, giúp nam giới tiểu tiện dễ dàng hơn. Một số tác dụng thường gặp của thuốc: giảm ham muốn, rối loạn cương dương.
- Thuốc kháng Muscarin: Bao gồm Oxybutynin ER, Solifenacin giúp giảm co thắt cơ chóp bàng quang, cải thiện các triệu chứng ở đường tiểu dưới. Tuy nhiên, thuốc có thể gây tác dụng phụ là khô miệng, táo bón…
2. Sử dụng thảo dược thiên nhiên
Bên cạnh việc sử dụng các loại thuốc theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh có thể sử dụng thêm sản phẩm có thành phần từ thảo dược thiên nhiên như Fodex. Sản phẩm Fodex của Mỹ được sản xuất bởi công nghệ tiên tiến giúp giữ trọn các tinh chất thiên nhiên quý, chứa bộ 3 thành phần chính là Pygeum Africanum, Saw Palmetto và Pumpkin Seed với cơ chế tác động:
- Làm giãn cơ trơn tuyến tiền liệt, điều hòa hoạt động bàng quang.
- Kìm hãm sự tăng trưởng, ức chế tăng sinh tế bào tuyến và mô đệm ở tuyến tiền liệt.
- Chống viêm tuyến tiền liệt.
Nhờ đó, Fodex hỗ trợ cải thiện các rối loạn tiểu tiện do phì đại lành tính tuyến tiền liệt như: tiểu gấp, tiểu nhiều lần, tiểu không tự chủ, tiểu són, tiểu khó, tiểu đêm; hỗ trợ giảm nguy cơ và hạn chế sự phát triển của u xơ phì đại lành tính tuyến tiền liệt; chống viêm tuyến tiền liệt…

Viên uống Fodex chiết xuất từ thiên nhiên an toàn và lành tính với người dùng
3. Điều trị ngoại khoa
Trong một số trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định phương pháp phẫu thuật phì đại lành tính tuyến tiền liệt. Các phương pháp thường được áp dụng như:
- Phẫu thuật mở bóc nhân tuyến tiền liệt: Khi kích thước tuyến tiền liệt lớn hơn 80ml hoặc có sỏi, túi thừa bàng quang sẽ được bác sĩ chỉ định phẫu thuật mở thông qua ngả bàng quang hoặc ngả sau xương mu.
- Cắt đốt nội soi qua đường niệu đạo: Bác sĩ dùng thiết bị máy cắt đốt nội soi vào niệu đạo, kỹ thuật này giúp giảm nhanh các triệu chứng phì đại lành tính tuyến tiền liệt.
- Bốc hơi tuyến tiền liệt qua niệu đạo: Kỹ thuật cắt đốt nội soi tiêu chuẩn, bốc hơi tuyến tiền liệt qua niệu đạo sử dụng các điện cực lớn hơn với cường độ mạnh hơn.
Phẫu thuật thuật tuyến tiền liệt thường tốn kém nhiều chi phí, mất nhiều thời gian để phục hồi, không điều trị dứt điểm, dễ tái phát…
Những thông tin trên đây đã cung cấp cách tính kích thước tiền liệt tuyến trên siêu âm mà bạn có thể tham khảo. Để biết được chính xác kích thước tuyến tiền liệt trên siêu âm, cũng như bản thân có đang gặp vấn đề sức khỏe nào liên quan đến tuyến tiền liệt hay không, bạn hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa Tiết niệu – Nam học.
- Youn, S. Y., Choi, M. H., Lee, Y. J., Grimm, R., Von Busch, H., Han, D., Son, Y., Lou, B., & Kamen, A. (2022). Prostate gland volume estimation: anteroposterior diameters measured on axial versus sagittal ultrasonography and magnetic resonance images. ULTRASONOGRAPHY, 42(1), 154–164. https://doi.org/10.14366/usg.22104
- Prostate Volume Calculator. (2018, March 15). Radiology Review Articles. https://radiologyreviewarticles.com/radiology-calculators/prostate-volume-calculator/