Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3: Chẩn đoán và cách điều trị

Ung thư tuyến tiền liệt phát triển qua 4 giai đoạn. Giai đoạn càng cao có nghĩa là mức độ di căn càng nghiêm trọng. Tuy nhiên, người bệnh mắc ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3 vẫn có cơ hội sống tốt, nếu được phát hiện sớm và có phác đồ điều trị tích cực.

Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3 là gì?

Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3 là tình trạng các tế bào ung thư đã xâm nhập vào lớp vỏ bao quanh tuyến tiền liệt và các mô xung quanh. Tùy thuộc vào mức độ lây lan mà giai đoạn này còn phân thành:

• Giai đoạn 3A: Chỉ phát hiện ung thư ở một hoặc hai bên tuyến tiền liệt. Mức kháng nguyên đặc hiệu của tuyến tiền liệt (PSA) thường là 20 trở lên và mức độ bất thường của tế bào (Grade group) trong khoảng 1, 2, 3, 4.
• Giai đoạn 3B: Ung thư đã lan từ tuyến tiền liệt đến túi tinh hoặc các mô, cơ quan gần đó chẳng hạn như trực tràng, bàng quang, thành chậu. Mức kháng nguyên đặc hiệu của tuyến tiền liệt có thể ở bất kỳ mức độ nào và mức độ bất thường của tế bào trong khoảng 1, 2, 3 và 4.
• Giai đoạn 3C: Ung thư được phát hiện ở một hoặc hai bên tuyến tiền liệt và có thể lan đến túi tinh hoặc các mô, cơ quan gần đó, chẳng hạn như trực tràng, bàng quang, thành chậu. Mức kháng nguyên đặc hiệu của tuyến tiền liệt có thể ở bất kỳ mức độ nào và mức độ bất thường của tế bào trong khoảng 5.

Triệu chứng của ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3

Ở giai đoạn đầu, ung thư tiền liệt thường không có dấu hiệu rõ rệt. Các triệu chứng thường xảy ra khi khối u tuyến tiền liệt phát triển làm chèn ép cơ quan lân cận:

• Dòng chảy nước tiểu yếu.
• Thường xuyên đi tiểu hơn.
• Tiểu không tự chủ.
• Tiểu đêm nhiều lần.
• Có máu trong nước tiểu hoặc tinh dịch.
• Cảm giác muốn đi tiểu nhưng không đi được.
• Ngoài ra, người bệnh cũng có thể bị đau, khó chịu ở vùng chậu hoặc rối loạn cương dương.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của ung thư tuyến tiền liệt

Hiểu rõ nguyên nhân và những yếu tố nguy cơ gây ung thư tuyến tiền liệt sẽ giúp bạn kịp thời phòng ngừa, tránh ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống:

1. Nguyên nhân

Đến nay, các chuyên gia vẫn chưa khám phá ra nguyên nhân cụ thể khiến các tế bào trong tuyến tiền liệt trở thành tế bào ung thư. Ung thư tuyến tiền liệt hình thành khi DNA trong các tế bào tuyến tiền liệt có sự thay đổi, khiến chúng phân chia nhanh hơn so với tế bào bình thường. Sau đó các tế bào bình thường chết đi, trong khi tế bào ung thư vẫn tồn tại. Chúng nhân lên và phát triển thành khối u gây xâm lấn các mô xung quanh, theo thời gian có thể tách ra và lan rộng đến nhiều bộ phận khác trong cơ thể (còn gọi là di căn).

Ung thư tuyến tiền liệt thường tiến triển chậm. Hầu hết các khối u thường được chẩn đoán trước khi ung thư lây lan ra ngoài tuyến tiền liệt. Nhờ đó, có khả năng điều trị cao ở những giai đoạn này.

Hiện nay nguyên nhân khiến các tế bào tuyến tiền liệt trở thành tế bào ung thư vẫn chưa được làm rõ.

2. Yếu tố nguy cơ

Những đối tượng có nguy cơ cao mắc phải ung thư tuyến tiền liệt bao gồm:

• Tuổi tác: Những người từ 50 tuổi trở lên có nguy cơ cao bị ung thư tuyến tiền liệt.
• Gen di truyền: Nếu người thân có tiền sử mắc ung thư tuyến tiền liệt hoặc thừa hưởng các gen làm tăng nguy cơ ung thư vú (BRCA1 hoặc BRCA2), hay đã từng mắc ung thư vú, bạn sẽ có khả năng cao bị ung thư tuyến tiền liệt hơn.
• Chủng tộc: Mặc dù chưa rõ nguyên nhân, nhưng các chuyên gia cho rằng người da đen có nguy cơ bị ung thư tuyến tiền liệt cao hơn so với những chủng tộc khác. Ngoài ra, khả năng di căn cũng cao hơn.

Xem thêm: Các giai đoạn ung thư tuyến tiền liệt cách điều trị hiệu quả và chẩn đoán y khoa.

Phương pháp chẩn đoán ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn 3

Để chẩn đoán ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn 3, bác sĩ có thể lần lượt chỉ định một hoặc nhiều phương pháp sau:

Xác định những dấu hiệu bất thường ở tuyến tiền liệt:

• Khám trực tràng bằng ngón tay (DRE): Bác sĩ sẽ khám trực tràng bằng ngón tay và kiểm tra xem có bất kỳ khối u hay vùng cứng nào trên tuyến tiền liệt hay không.
• Xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA): Tiến hành lấy mẫu máu của người bệnh và phân tích PSA – một chất do tuyến tiền liệt sản xuất. Thông thường trong máu sẽ chứa một lượng nhỏ PSA, nhưng nếu mức PSA cao bất thường, có thể là dấu hiệu cảnh báo tình trạng nhiễm trùng, viêm, phì đại hoặc ung thư tuyến tiền liệt.

Xác định có phải ung thư tuyến tiền liệt hay không:

• Siêu âm: Bác sĩ sẽ đưa một đầu dò nhỏ vào trong trực tràng, sau đó sử dụng sóng âm để tạo ra hình ảnh tuyến tiền liệt. Từ đó phát hiện vị trí, kích thước khối u trong tuyến tiền liệt.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Chụp MRI sử dụng từ trường và sóng radio để tạo ra hình ảnh chi tiết về cấu trúc bên trong tuyến tiền liệt, giúp chẩn đoán khối u và mức độ xâm lấn của nó.
• Thu thập mẫu mô tuyến tiền liệt: Bác sĩ sẽ lấy mẫu tế bào từ tuyến tiền liệt của người bệnh (sinh thiết), sau đó tiến hành phân tích để xác định có tế bào ung thư hay không.

Xác định cấp độ của khối u:

• Điểm Gleason: Điểm Gleason là thang điểm phổ biến dùng để đánh giá cấp độ của các tế bào ung thư tuyến tiền liệt, có thể dao động từ 2 (cấp độ nhẹ) đến 10 (cấp độ mạnh). Nếu người bệnh mắc ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3, điểm gleason thường từ 8 – 10. (1)
• Xét nghiệm gen: Thông qua phân tích các tế bào ung thư tuyến tiền liệt để xác định tình trạng bất thường trong gen, cung cấp thông tin về tiên lượng của người bệnh.

Bác sĩ có thể chỉ định nhiều phương pháp: khám trực tràng, xét nghiệm PSA, chụp MRI, đánh giá điểm Gleason,… để chẩn đoán ung thư tiền liệt tuyến.

Xác định xem ung thư đã di căn chưa:

Sau khi chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt, bác sĩ sẽ xác định mức độ (giai đoạn) của ung thư bằng cách chỉ định một số xét nghiệm hình ảnh

• Chụp xương.
• Siêu âm.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT).
• Chụp cộng hưởng từ (MRI).
• Chụp cắt lớp phát xạ positron (PET).

Điều trị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3

Tùy thuộc vào sức khỏe, độ tuổi, mức độ ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3 của từng người bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm:

1. Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt

Phương pháp này thường được áp dụng khi ung thư chưa lan ra ngoài tuyến tiền liệt, được thực hiện bằng cách cắt bỏ tuyến tiền liệt và một số mô xung quanh tuyến, bao gồm túi tinh (hai túi kết nối với ống dẫn tinh và tiết ra tinh dịch). Nếu cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định cắt bỏ cả hạch bạch huyết gần đó.

Hiện nay, có nhiều biện pháp giúp cắt bỏ tuyến tiền liệt, bao gồm:

• Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt mở: tiếp cận sau xương mu hoặc tầng sinh môn).
• Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt nội soi: thực hiện thông qua ống nội soi hoặc sử dụng robot.

Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt có một số rủi ro mà bạn cần biết:

• Tiểu không tự chủ, rò rỉ nước tiểu không kiểm soát.
• Rối loạn cương dương.
• Vô sinh.
• Phù bạch huyết.
• Giảm kích thước dương vật.
• Các rủi ro liên quan đến quá trình phẫu thuật và gây mê như: phản ứng với thuốc gây mê, khó thở, chảy máu, nhiễm trùng, tổn thương các cơ quan lân cận,…

Các rủi ro của ca phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt phụ thuộc một phần vào sức khỏe tổng thể, độ tuổi và tay nghề của bác sĩ thực hiện.

2. Xạ trị, hóa trị

2.1. Xạ trị

Sử dụng các tia hoặc hạt năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư. Các loại xạ trị chính được sử dụng cho ung thư tuyến tiền liệt là:

Xạ trị chùm tia ngoài (EBRT):

• Xạ trị ba chiều (3D) theo hình dạng khối u (3D-CRT).
• Xạ trị điều biến cường độ (IMRT).
• Xạ trị lập thể định vị thân (SBRT).
• Xạ trị hướng dẫn bằng hình ảnh (IGRT).
• Xạ trị bằng proton.

Xạ trị áp sát:

• Xạ trị áp sát liều thấp (LDR).
• Xạ trị áp sát liều cao (HDR).

Dược phẩm phóng xạ:

• Dược phẩm phóng xạ Lutetium-177 PSMA
• Dược phẩm phóng xạ điều trị ung thư tuyến tiền liệt di căn đến xương (gồm Radium-223 (Xofigo), Stronti-89 (Metastron), Samarium-153 (Quadramet)).

2.2. Hóa trị

Hóa trị là phương pháp sử dụng thuốc (dạng uống hoặc tiêm tĩnh mạch) để tiêu diệt hoặc ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư. Một số loại thuốc hóa trị dùng để điều trị ung thư tuyến tiền liệt bao gồm: Docetaxel, Cabazitaxel, Mitoxantrone, Estramustine, Carboplatin. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, những tác dụng phụ phổ biến khi thực hiện hóa trị là:

• Rụng tóc.
• Lở miệng.
• Mất cảm giác thèm ăn
• Buồn nôn, nôn.
• Tiêu chảy.
• Tăng nguy cơ nhiễm trùng (do giảm bạch cầu).
• Dễ bị bầm tím hoặc chảy máu (do giảm tiểu cầu).
• Mệt mỏi (do giảm hồng cầu).

Những tác dụng phụ này thường biến mất sau khi quá trình điều trị kết thúc.

Một số phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3 gồm: phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, liệu pháp hormone,…

3. Liệu pháp hormone

Liệu pháp hormone nhằm làm giảm nồng độ hormone androgen ở nam giới, từ đó ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư tuyến tiền liệt.

Hormone androgen (bao gồm testosterone và dihydrotestosterone (DHT)) giúp các tế bào ung thư tuyến tiền liệt phát triển. Hầu hết androgen được tạo ra bởi tinh hoàn, nhưng cũng có thể được sản xuất bởi tuyến thượng thận hoặc chính các tế bào ung thư tuyến tiền liệt. Việc giảm nồng độ androgen sẽ ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư trong một thời gian. Tuy nhiên, cách này không giúp chữa khỏi ung thư tuyến tiền liệt hoàn toàn. Theo thời gian, nhiều loại ung thư sẽ có khả năng kháng lại liệu pháp hormone.

Một số giải pháp giảm nồng độ androgen ở tinh hoàn:

• Cắt bỏ tinh hoàn: Giúp giảm nồng độ testosterone trong cơ thể.
• Thuốc chủ vận LHRH (gồm Leuprolide (Lupron, Eligard), Leuprolide mesylate (Camcevi), Goserelin (Zoladex), Triptorelin (Trelstar)): Làm giảm lượng testosterone do tinh hoàn sản xuất.
• Thuốc đối kháng LHRH (gồm Degarelix (Firmagon), Relugolix (Orgovyx)): Làm giảm nồng độ testosterone nhanh hơn và không gây bùng phát khối u như thuốc chủ vận LHRH.

Một số tác dụng phụ của liệu pháp hormone:

• Giảm hoặc mất ham muốn tình dục.
• Rối loạn cương dương.
• Tinh hoàn và dương vật teo nhỏ.
• Bốc hỏa, có thể cải thiện hoặc biến mất theo thời gian.
• Đau ngực và mô vú phát triển (vú to ở nam giới).
• Loãng xương, dẫn tới nguy cơ gãy xương.
• Thiếu máu (số lượng hồng cầu thấp).
• Tinh thần kém minh mẫn.
• Khối lượng cơ suy giảm.
• Tăng cân.
• Mệt mỏi.
• Tăng mức cholesterol.
• Trầm cảm hoặc thay đổi tâm trạng. (2)

4. Các phương pháp điều trị khác

Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của từng người bệnh, bác sĩ có thể chỉ định những phương pháp điều trị khác, chẳng hạn như:

• Giám sát tích cực ung thư tuyến tiền liệt: Không phải tất cả các loại ung thư tuyến tiền liệt đều giống nhau. Bệnh có thể phát triển nhanh hoặc chậm. Trong trường hợp nam giới bị ung thư tuyến tiền liệt phát triển chậm, bác sĩ có thể đề nghị giám sát tích cực bằng cách thăm khám và xét nghiệm định kỳ. Nếu xuất hiện dấu hiệu bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.
• Phương pháp áp lạnh: Sử dụng nhiệt độ cực lạnh để tiêu diệt tế bào ung thư và tế bào tuyến tiền liệt. Phương pháp này ít xâm lấn và ít tác dụng phụ hơn so với phẫu thuật, tuy nhiên chưa rõ có mang đến hiệu quả lâu dài hay không.

Xem thêm: Các phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt được bác sĩ sử dụng phổ biến.

Chế độ dinh dưỡng và chăm sóc sau điều trị

Chế độ dinh dưỡng hợp lý có thể giúp hỗ trợ cải thiện sức khỏe tổng thể, duy trì khối lượng cơ, giảm viêm và kiểm soát cân nặng hiệu quả cho người bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Do đó nên tăng cường:

• Protein giúp duy trì khối lượng cơ: cá, trứng, thịt gia cầm, đậu phụ, đậu lăng,…
• Axit béo omega-3 hỗ trợ giảm viêm: cá hồi, cá thu, cá ngừ, trứng cá muối, hạt chia, hạt lanh, quả óc chó,…
• Vitamin và khoáng chất giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh, cải thiện sức khỏe tổng thể: trái cây tươi (cam, chanh, bưởi, việt quất, mâm xôi, táo, nho,…), rau củ (bông cải xanh, bắp cải, cải xoăn, cải ngọt,…),…
• Chất xơ giúp giảm viêm: ngũ cốc nguyên hạt như: yến mạch, hạt quinoa, hạt kê,…), đậu Hà Lan, bí đỏ, dâu tây, lựu, cà rốt, quả bơ,…

Bên cạnh đó, người bệnh nên tránh ăn những thực phẩm có nguy cơ thúc đẩy sự tiến triển của các tế bào ung thư, chẳng hạn như: thịt đỏ (thịt bò, thịt lợn, thịt cừu,…), thịt đã qua chế biến (giăm bông, thịt xông khói, xúc xích,…), sữa và thực phẩm từ sữa, rượu bia, chất béo bão hòa (bánh ngọt, bánh quy, phô mai,…).

Tăng cường thực phẩm giàu axit béo omega-3 rất có lợi cho người bệnh sau điều trị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3.

Bên cạnh đó, người bệnh cần chú ý thay đổi thói quen sinh hoạt giúp cải thiện sức khỏe:

• Tập thể dục mỗi ngày với các hoạt động nhẹ nhàng: đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội,…
• Hạn chế hút thuốc lá, kể cả thuốc lá điện tử.
• Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Luôn rửa tay khi nấu, trước và sau khi ăn.
• Ăn chín uống sôi.
• Một số phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt có thể gây ảnh hưởng đến thói quen đại tiện, bao gồm đầy hơi, tiêu chảy. Bạn cần thường xuyên theo dõi và thông báo cho bác sĩ nếu xuất hiện những thay đổi bất thường.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ theo chỉ định của bác sĩ.

Câu hỏi liên quan

Một số thắc mắc thường gặp của người bệnh trong quá trình điều trị ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn 3:

1. Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3 có chữa được không?

Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3 có thể điều trị nếu được phát hiện càng sớm và áp dụng phương pháp phù hợp. Tuy nhiên, hiệu quả điều trị còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi tác, tình trạng sức khỏe của người bệnh,… Đối với trường hợp phát hiện muộn, mức độ di căn lan rộng, tỷ lệ sống sẽ giảm xuống.

Có thể bạn quan tâm: Người bị ung thư tuyến tiền liệt có chữa hết được không?

2. Bị ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn 3 sống được bao lâu?

Nếu được phát hiện và chữa trị sớm, tỷ lệ sống sót khoảng 95% trong ít nhất 5 năm (3). Điều quan trọng là người bệnh cần tích cực phối hợp điều trị, kết hợp thay đổi thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống khoa học, góp phần đẩy lùi các triệu chứng đáng kể.

Từ sau tuổi trung niên, các quý ông có nguy cơ đối diện với các vấn đề liên quan đến tuyến tiền liệt, bao gồm tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt, ung thư tuyến tiền liệt,… dẫn tới nhiều triệu chứng như tiểu đêm, tiểu ngắt quãng, tiểu gấp, tiểu khó,… ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Để hỗ trợ phái mạnh phòng tránh tình trạng này, các nhà khoa học Mỹ đã ứng dụng kỹ thuật sinh học phân tử tế bào nghiên cứu và khám phá ra bộ 3 tinh chất ưu việt gồm Pygeum Africanum, Saw Palmetto và Pumpkin Seed mang đến hiệu quả vượt trội trong việc hỗ trợ làm giãn cơ trơn tuyến tiền liệt, điều hòa hoạt động của bàng quang, ức chế sự tăng trưởng của tế bào tuyến và mô đệm ở tuyến tiền liệt, chống viêm mạn tính,… nhờ đó hỗ trợ bảo vệ và nâng cao sức khỏe tuyến tiền liệt.

Viên uống Fodex với các hợp chất quý Pygeum Africanum, Saw Palmetto và Pumpkin Seed,… giúp hỗ trợ bảo vệ tuyến tiền liệt cho phái mạnh.

Các tinh chất này hiện có trong viên uống Fodex, sản xuất tại Mỹ bằng nguồn nguyên liệu cao cấp và nhà máy đạt chuẩn. Bổ sung 2 viên/ngày là giải pháp bảo vệ sức khỏe tuyến tiền liệt và hỗ trợ ngăn ngừa các bệnh lý liên quan đến cơ quan này.

Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3 được xem là giai đoạn tiến triển, cần điều trị sớm để ngăn ngừa bệnh bước sang giai đoạn 4 nghiêm trọng nhất, làm giảm tỷ lệ sống sót. Mỗi phương pháp điều trị đều có thể gây ra những tác dụng phụ khác nhau, người bệnh cần nắm rõ để kịp thời khắc phục, đẩy lùi các triệu chứng, nhờ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.